Yêu cầu trên được Phó Thủ tướng nêu tại Hội nghị chuyên đề về công tác phòng, chống ma túy năm 2022 và phương hướng công tác trọng tâm trong năm 2023, diễn ra sáng ngày 21/4 tại Hà Nội.

Đối với các địa phương chưa có cơ sở cai nghiện, Phó Thủ tướng yêu cầu sử dụng các cơ sở tạm thời cho cai nghiện ma túy đồng thời sớm có kế hoạch xây dựng cơ sở cai nghiện với sự hỗ trợ của các bộ, ngành Trung ương.

Hiện cả nước có 110 cơ sở cai nghiện may túy, trong đó có 97 cơ sở cai nghiện công lập, hầu hết đều trong tình trạng quá tải và xuống cấp trầm trọng, chưa đáp ứng nhu cầu thực tế.

Đã có 19 tỉnh, thành phố tổ chức cai nghiện ma túy tự nguyện tại gia đình, cộng đồng; có 124 đơn vị đủ điều kiện cung cấp dịch vụ cai nghiện tự nguyện.

Qua thống kê, số người sử dụng trái phép chất ma túy trên cả nước là 50.962 người, giảm 15.325 người so với năm 2021; có 15.455 người bị quản lý sau cai nghiện, tập trung ở các thành phố lớn và các tỉnh Tây Bắc, Bắc miền Trung.

Toàn quốc có 196.110 người nghiện ma túy, giảm 9.071 người so với năm 2021, trong đó có 97.212 chưa được đưa vào các cơ sở cai nghiện, chiếm 50%.

Cùng với việc nâng cấp và xây mới các cơ sở cai nghiện, Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế đề xuất, trình cấp có thẩm quyền sửa đổi quy định hiện hành theo hướng mở rộng đối tượng là cán bộ y tế được phép xác định tình trạng nghiện ma túy.

Theo quy định tại Nghị định 109/2021/NĐ-CP, chỉ có bác sĩ thuộc 4 chuyên khoa là tâm thần, đa khoa, chuyên khoa nội, hoặc y học cổ truyền mới được phép xác định tình trạng nghiện ma túy.

Các y sĩ được được cấp giấy chứng nhận hoàn thành khóa tập huấn về xác định tình trạng nghiện ma túy do cơ sở có chức năng đào tạo trước thời điểm ban hành Nghị định trên vẫn tiếp tục được phép xác định tình trạng nghiện ma túy.

Phó Thủ tướng gợi ý có thể mở rộng đối tượng là y sĩ hoặc bác sĩ đã về hưu tham gia xác định tình trạng nghiện ma túy.

Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết phải xác định được tình trạng của người nghiện thì mới có cơ sở để đưa người nghiện vào các cơ sở cai nghiện ma túy.

Việc xác định được tình trạng của người nghiện để đưa vào các cơ sở cai nghiện có ý nghĩa rất quan trọng, trong bối cảnh tỉ lệ người sử dụng các loại ma túy tổng hợp tăng nhanh, khiến người sử dụng bị "loạn thần" và "ngáo đá", dễ gây ra tình trạng mất an ninh, trật tự ở nhiều địa bàn, với nhiều vụ trọng án, gây hoang mang trong dư luận nhân dân.

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng biểu dương và đánh giá cao các cơ quan chức năng, nhất là ngành công an đã có những biện pháp rất hiệu quả để kiềm chế, giảm cung, giảm cầu ma túy trong thời gian vừa qua.

Phó Thủ tướng yêu cầu trước ngày 15/5, từng cơ quan chức năng phải hoàn tất việc rà soát toàn bộ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến công tác phòng chống ma túy, cai nghiện và quản lý sau cai nghiện để có lộ trình, giải pháp xử lý trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng giao Bộ Y tế khẩn trương xây dựng Nghị định thay thế 4 nghị định liên quan theo đúng yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, trên tinh thần nghị định mới ban hành phải dễ hiểu, dễ thực thi; đồng thời tích cực nghiên cứu cách xác định những loại ma túy mới.

Bộ Công an cho biết tình hình sử dụng trái phép chất ma túy gia tăng và phức tạp trở lại, nhất là tại các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh trật tự khi hoạt động trở lại bình thường sau đại dịch COVID-19.

Tình hình tội phạm ma túy trên các tuyến, địa bàn trọng điểm vẫn diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thường xuyên thay đổi, chuyển hướng, tuyến hoạt động để tránh sự kiểm soát, phát hiện, bắt giữ của các lực lượng chức năng.

Trên tuyến hàng không, bưu điện, nổi lên là tình trạng tội phạm lợi dụng chuyển phát nhanh, ký gửi hàng hóa, phi mậu dịch để vận chuyển trái phép chất ma túy từ một số nước châu Âu về Việt nam tiêu thụ hoặc trung chuyển đi nước thứ 3.

Tuyến đường biển trở thành địa bàn các đối tượng lợi dụng để mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy với khối lượng lớn từ nước ngoài về Việt nam, quá cảnh đi nước thứ 3.

Các đối tượng cũng triệt để lợi dụng sự tiến bộ của khoa học, công nghệ như sử dụng phương thức thanh toán giao dịch bằng thẻ ngân hàng quốc tế; sử dụng tiền ảo như bitcoin, ethereum dù không có giá trị ở Việt Nam nhưng vẫn có giá trị quy đổi và thanh toán ở một số quốc gia; sử dụng mạng xã hội để thực hiện các hành vi phạm tội, gây khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra, xử lý.

Trong khi đó, tình trạng trồng trái phép cây có chất ma túy vẫn xảy ra tại một số địa phương, tập trung ở các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Trong thời gian qua, các lực lượng chuyên trách tập trung đấu tranh theo phương châm "không đánh khúc giữa, bắt giữ cả đường dây, nhất là đối tượng cầm đầu"; tổ chức triển khai nhiều đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm ma túy và đạt được nhiều kết quả tích cực.

Lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý 26.119 vụ với 40.113 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ 743,70 kg heroin, hơn 2.100 kg và gần 4 triệu viên MTTH, hơn 460 kg cần sa…