Cuộc thi Khoa học kỹ thuật toàn quốc, 2 học sinh Nguyễn Khắc Hiếu và Trương Quang Hiểu, lớp 9-Trường THCS Tân Hóa đã mang về cho nhà trường giải Ba với Dự án: “Phương pháp mới trong chưng cất nhằm loại bỏ độc tố andehit và methanol ra khỏi rượu áp dụng cho hộ gia đình”. Đây là kết quả từ sự sáng tạo, đam mê nghiên cứu của 2 em và sự nhiệt tình hướng dẫn của thầy giáo Cao Hùng Thọ.
Chia sẻ về lý do chọn dự án này, em Nguyễn Khắc Hiếu cho biết: Hiện nay, đa phần các hộ sản xuất rượu ở Quảng Bình nói chung và Minh Hóa quê em nói riêng đều sử dụng các dụng cụ thô sơ, công nghệ còn lạc hậu nên rượu nấu ra vẫn còn chứa nhiều các độc tố. Bên cạnh đó, một số hộ nấu rượu, buôn bán rượu vì chạy theo lợi nhuận đã pha thêm cồn công nghiệp vào rượu, làm cho lượng độc tố càng tăng thêm.
Theo kết quả kiểm nghiệm mới đây của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm công bố cho thấy, 90% rượu tự nấu đều chứa các chất độc hại. Các trường hợp ngộ độc rượu đó chủ yếu gây ra, bởi hai chất thường có trong rượu là các andehit và methanol. Xuất phát từ cách hâm nóng rượu trước khi uống của người Nhật và cách hạ thổ rượu trong chum sành ở Việt Nam, kết hợp với các kiến thức đã đọc về nhiệt độ sôi của các andehit, metanol so với rượu etylic mà chúng em suy nghĩ ra đề tài: “Phương pháp mới trong chưng cất nhằm loại bỏ độc tố adehit và methanol ra khỏi rượu áp dụng cho hộ gia đình nấu rượu thủ công”.
Để loại bỏ độc tố andehit và methanol ra khỏi rượu, thiết bị mà 2 em nghiên cứu cấu tạo rất đơn giản, vừa hoạt động bằng năng lượng mặt trời, vừa sử dụng điện khi không có nắng. Cấu tạo thiết bị gồm có 3 phần: thùng bay hơi làm từ thùng xốp, và hệ thống tạo nhiệt gồm hai may so nhiệt và các tấm kính sơn đen để hấp thụ ánh sáng mặt trời. Trung tâm điều khiển gồm, mô đun cảm biến và hai đồng hồ hẹn giờ bật tắt thiết bị, và phần lọc trong rượu. Trường hợp không có nắng hoặc vào ban đêm thì chuyển qua dùng nguồn nhiệt từ 1 máy nhiệt 220v sử dụng điện lưới. Sau khi áp dụng vào thực tế để lọc rượu tại gia đình, nhiều bà con sử dụng rượu đã qua khử độc tố bằng thiết bị này đã có những phản hồi rất tốt về chất lượng của rượu.
Với Dự án này, cộng với sự tự tin trình bày trước những câu hỏi của Ban Giám khảo, các em Hiếu và Hiểu đã giành giải Nhất tại Hội thi Khoa học kỹ thuật dành cho học sinh THCS tỉnh Quảng Bình năm học 2018-2019 và giải Ba-Hội thi Khoa học kỹ thuật cấp quốc gia, do Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức.
Em Trương Quang Hiểu cho biết: ưu điểm khi sử dụng thiết bị này là sẽ loại bỏ độc tố andehit và methanol ra khỏi rượu. Tiết kiệm được nhiên liệu hoặc năng lượng khi chưng cất. Tiết kiệm được thời gian chưng cất. Cách làm đơn giản nên có thể áp dụng đại trà.
Thầy giáo Cao Hùng Thọ, người trực tiếp hướng dẫn Dự án cho học sinh thông tin thêm ưu điểm của thiết bị lọc rượu này là sử dụng các vật liệu và nguyên liệu sẵn có, dễ tìm và giá rẻ, tổng chi phí cho 1 bộ thiết bị khử andehit và methanol trong rượu ứng dụng năng lượng mặt trời này khoảng 1.926.000đồng (giá rất rẻ so với một máy có cùng công suất bán trên thị trường) nên rất phù hợp cho các hộ nấu rượu thủ công có cơ hội sử dụng. Từ đó, rượu bán ra an toàn hơn đối với người sử dụng, giúp giảm thiểu các trường hợp ngộ độc do rượu không an toàn gây ra.
Sự đam mê sáng tạo của thầy và trò đã mang về kết quả xứng đáng cho ngôi trường; là động lực để nhà trường tiếp nối bề dày truyền thống dạy và học, góp phấn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đối với ngành giáo dục huyện Minh Hóa.
THÙY LINH