Sinh ra và lớn lên trong gia đình dân tộc Sán Dìu ở mảnh đất Thái Nguyên, nhưng do điều kiện kinh tế khó khăn, năm 1997 anh Trương Văn Thủy phải rời quê hương lên Bắc Kạn làm ăn và lập gia đình tại thôn Còi Mò. Những năm đầu, cuộc sống mưu sinh nơi đất khách rất khó khăn vất vả khi chỉ trông chờ vào mấy nương ngô, ruộng lúa. Không bằng lòng với hoàn cảnh nghèo khó, thiếu thốn, anh Thủy đã tự mày mò học hỏi qua bạn bè về nghề mộc. Dần dần, anh đã tự làm chạn bát, làm khung cửa sổ cho gia đình. Năm 2008, với kinh nghiệm làm nghề được tích lũy, anh Thủy đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng mở xưởng mộc tại nhà. Cứ thế, cuộc sống gia đình anh từng bước được cải thiện, xưởng mộc cũng ngày một hoạt động ổn định hơn.
Sau bao nhiêu năm làm mộc, anh Thủy nhận thấy những chiếc máy xẻ gỗ và máy bào giá thành rất cao nên rất khó khăn cho các xưởng mộc nhỏ không có điều kiện để mua máy. Năm 2017, anh Trương Văn Thủy bắt đầu nghiên cứu, tìm tòi để cải tiến máy móc nhằm nâng cao hiệu suất lao động, chất lượng sản phẩm. Sau 3 tháng miệt mài nghiên cứu, anh đã cải tiến thành công và hiệu quả công năng của máy xẻ gỗ CD đứng-vốn chỉ xẻ gỗ tròn ra thành phẩm thì nay đã có thêm rất nhiều tính năng với độ an toàn rất cao trong sử dụng, như: có thể dọc bào cánh cửa, ghép ván, cắt độ chéo, độ dài tùy ý…
So với các máy xẻ gỗ đã có trên thị trường thì tính năng mới, tính sáng tạo của sáng kiến đã giúp thanh gỗ vừa được xẻ, vừa được bào thẳm cùng một lúc nên đã giảm chi phí thời gian, công lao động. Thanh gỗ được bào đạt được độ bằng phẳng gần như tuyệt đối nên khi ghép các thanh gỗ để thành hàng hóa các mạch ghép gần như khép kín nâng cao chất lượng, và thẩm mỹ sản phẩm hàng hóa.
Anh Trương Văn Thủy cho biết, khi chế tạo ra chiếc máy này anh không có điều kiện để đọc bất cứ tài liệu hay xem mẫu máy xẻ gỗ nào đã có trên thị trường, mà hoàn toàn từ công việc thực tế. Chi phí cải tiến mỗi máy chỉ mất 4 triệu đồng. Sau cải tiến, năng suất lao động tăng, nếu trước đây 2 thợ lành nghề sản xuất được 40 sản phẩm/ngày, thì dùng máy cải tiến sản xuất được 300 sản phẩm/ngày. Đặc biệt chất lượng sản phẩm được nâng cao và đảm bảo độ an toàn trong sử dụng. Việc cải tiến máy giúp cho xưởng gỗ của gia đình anh Thủy giảm được nhân công từ 16 người xuống chỉ còn 4 lao động. Thu nhập bình quân mỗi tháng khoảng 6 triệu đồng/lao động.
Theo anh Thủy thông tin, anh không có ý định đăng ký bản quyền và cũng không bán sản phẩm hữu ích này, anh muốn cùng với chính quyền địa phương giúp bà con trong tỉnh tự làm ra máy, phục vụ sản xuất theo mô hình mỗi nơi một sản phẩm. “Tôi muốn xây dựng làng nghề mộc, tỉnh Bắc Kạn vốn đất rộng người thưa, nguyên liệu dồi dào nhưng bà con chủ yếu bán gỗ thô. Bây giờ nếu có máy bà con có thể sản xuất hàng tinh, bán ra thị trường sẽ mang lại giá trị cao hơn” anh Thủy nói.
Với sáng chế này, anh Thủy được vinh dự nhận danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc 2018. Sáng kiến cải tiến kỹ thuật của anh cũng được trao giải Khuyến khích trong Hội thi Sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 14 năm 2016-2017.
HỒNG MINH