Không những vậy, em luôn đạt danh hiệu học sinh giỏi, học sinh tiên tiến. Đặc biệt, trong Cuộc thi Khoa học, Kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học, năm học 2017-2018 được tổ chức vào tháng 3/2018 tại TP. Đà Lạt (Lâm Đồng), sản phẩm của em đã xuất sắc đem về giải Nhì quốc gia với dự án kỹ thuật lĩnh vực năng lượng vật lý “Điều hòa nhiệt độ nhà ở bằng phương pháp tiếp đất và thông khí”.
Nhà H’Truyên ở buôn Kiều, xã Yang Mao. Gia đình 4 người nhưng chỉ có 1 sào ruộng làm 1 vụ lúa và mấy sào đất đồi dốc cằn cỗi trồng sắn. Chi phí hằng ngày dựa vào tiền đi làm thuê của bố nên thiếu ăn quanh năm. Căn nhà 167 rộng hơn 20m2 bị cơn bão số 12 vừa qua làm tốc mái, mới được cấp trên hỗ trợ 3 triệu đồng để lợp lại. Trong nhà chẳng có tài sản gì, thậm chí không có nổi bộ bàn ghế ngồi. Không có bàn ngồi học, em phải ngồi học dưới nền nhà hoặc sang nhà ông bà ngoại để học; nhà không có tiền kéo điện nên em phải tranh thủ học lúc trời còn sáng. Thời gian còn lại, em giúp bố mẹ nhiều việc như dạy em học, kiếm củi, làm cỏ lúa, đào sắn, giữ bò… Chị H’Nhí H’long (mẹ của H’Truyên) chia sẻ: H’Truyên chăm học, siêng làm. Tuy còn nhỏ nhưng H’Truyên thường xuyên giúp đỡ bố mẹ rất nhiều công việc. Gia đình nghèo, thiếu thốn đủ bề. Giờ vẫn còn nợ tiền quán 12 triệu đồng và 8 triệu đồng tiền vay ngân hàng để làm nhà vẫn chưa trả được. Cơm thì bữa đói, bữa no. Song gia đình vẫn cố gắng để cho con đi học.
Nhà cách trường gần 4km, không có xe đạp, H’Truyên phải đi nhờ xe của bạn, nhưng trong suốt mấy năm học, em không nghỉ học ngày nào, và chăm chỉ chuẩn bị bài đầy đủ trước khi đến lớp. 7 năm liền em đều đạt danh hiệu học sinh giỏi, học sinh tiên tiến. H’Truyên tâm sự: “Sau khi đi học về, ăn cơm xong là em tranh thủ học bài ngay. Em sẽ cố gắng học thật tốt, mong muốn sau này có nghề nghiệp ổn định để giúp đỡ gia đình”.
Khi được nhà trường giao nhiệm vụ nghiên cứu và thực hiện Dự án “Điều hòa nhiệt độ nhà ở bằng phương pháp tiếp đất và thông khí” để dự Cuộc thi Khoa học, Kỹ thuật dành cho học sinh trung học, em rất thích và đã cùng thầy hướng dẫn đầu tư để thực hiện Dự án. Khi giao công việc, thầy giáo hướng dẫn cũng không dám tin là em sẽ thành công vì thấy điều kiện của em quá khó khăn. Vừa học văn hóa, vừa phải phụ giúp gia đình, lại dành thời gian để thực hiện Dự án. Trong quá trình thực hiện, em được thầy cô, bạn bè giúp đỡ rất nhiều đặc biệt là thầy hướng dẫn. Thầy Nông Thiêm Thuật, giáo viên hướng dẫn đề tài phấn khởi chia sẻ: “Em H’Truyên là học sinh nghèo nhưng rất ngoan, ham học, đam mê khoa học. Trong công việc, em có tinh thần trách nhiệm và quyết tâm cao. Khi giao bất cứ nhiệm vụ gì, em đều hoàn thành tốt. Trong khi làm việc, em rất cẩn thận, trách nhiệm và sáng tạo. Sản phẩm khoa học, kỹ thuật dự thi của em đã đạt giải Nhất cấp tỉnh và giải Nhì cấp quốc gia”.
Với ước mơ sau này trở thành bác sĩ để được về chữa bệnh cho bà con trong buôn làng và giúp đỡ bố mẹ, H’Truyên H’Long đang hằng ngày nỗ lực, vượt qua những khó khăn, thiếu thốn để học tập và rèn luyện, mong muốn thực hiện được ước mơ.
TÙNG LÂM