Đẹp như miền cổ tích

Nhiều người sẽ phải ngẩn ngơ khi đến làng Kon Pring (huyện Kon Plong, Kon Tum) vào mùa Xuân với vẻ đẹp thiên nhiên nơi đây. Nằm trong một thung lũng nhỏ, Kon Pring với cảnh quan đồi núi, rừng cây và những ruộng lúa, nương rẫy bậc thang thơ mộng đẹp mê hồn. Nhiều người khi muốn bỏ qua những ồn ào náo nhiệt nơi phố thị, họ đã tìm về với làng Kon Pring để hòa mình vào với thiên nhiên, hưởng thụ những cảnh đẹp nơi đây, sống chậm một chút và nghe lòng lắng lại. Kon Pring là một trong những điểm đến du lịch lý tưởng cho du khách khi đặt chân đến xứ sở này. Chẳng thế mà làng Kon Pring là một trong 4 ngôi làng của tỉnh Kon Tum được chọn để định hướng phát triển du lịch cộng đồng.

Làng có diện tích tự nhiên 700ha, trong làng hiện có 67 nóc nhà với 250 nhân khẩu, trong đó người Mơ Nâm (một nhánh của dân tộc Xơ Đăng) chiếm gần 100% dân số, người dân trong làng sống chủ yếu bằng nghề trồng lúa nước và làm nương rẫy. Nhưng điều khiến mọi người thích thú, đó là ngôi làng cổ này còn gìn giữ được bản sắc văn hóa trong sinh hoạt cộng đồng, trong từng mái nhà, như việc làm rượu cần truyền thống, đan lát dụng cụ phục vụ sản xuất, sinh hoạt gia đình, hay chế biến và sử dụng các thực phẩm đặc sản có trong tự nhiên hoặc người dân sản xuất, cùng với đó là các hoạt động văn hóa đặc sắc như cồng chiêng, múa xoang và nhiều lễ hội truyền thống khác vẫn được duy trì thường xuyên.

Thực hiện Đề án của huyện Kon Plông (Kon Tum) về phát triển du lịch cộng đồng làng Kon Pring, chính quyền địa phương đã hỗ trợ hơn 1 tỷ đồng cho Công ty TNHH MTV Du lịch Măng Đen đại ngàn và 3 hộ dân để xây dựng nhà sàn truyền thống theo hình thức “homestay” để đón khách lưu trú và trưng bày giới thiệu nét đẹp văn hóa dân tộc. Du khách khi đến với Làng Du lịch cộng đồng Kon Pring thường tham quan, trải nghiệm cùng ăn, cùng ở với người địa phương. Họ thích không khí được hòa mình vào những màn diễn xướng, cồng chiêng của dân làng. 

Dọc theo từng con đường làng là những nếp nhà sàn bình dị, là những cây hoa mua khoe sắc tím biêng biếc như tô điểm thêm sắc màu cho Kon Pring trong buổi sáng ngày Xuân. Bên làng, cách mấy căn nhà sàn không xa, người dân vừa chuyện trò rôm rả vừa cuốc xới, cày ải từng khoảnh ruộng với mong ước về vụ Đông - Xuân bội thu. Mấy em nhỏ chạy nhảy tung tăng trước sân nhà, tiếng cười trong veo của chúng vang xa, khiến cho không gian tĩnh lặng của làng thêm sống động. Tiếng cười như kéo nhiều người lại gần. Những gương mặt hồn nhiên pha chút bẽn lẽn, thẹn thùng, những đôi mắt to tròn, trong trẻo, lại thêm những đôi má ửng đỏ bồ quân của các em nhỏ khiến cả góc sân như bừng sáng. 

Trong những ngôi nhà, sắc màu thổ cẩm hiện lên huyền bí, làn da nâu của già chủ nhà, đôi mắt đen nhánh, trong trẻo của cô con gái và cả chiếc khung cửi đã phủ bóng thời gian khiến cho nhiều người như bước đi qua bao nhịp mùa khoan nhặt. Như gợi nhớ mãi những lễ hội rộn rã tiếng cồng, chiêng và điệu xoang dặt dìu của người Mơ Nâm, nghĩ về sắc màu thổ cẩm tượng trưng cho đất, cho trời mà từ xa xưa người Mơ Nâm ước vọng.

Thức dậy Kon Pring

Từ ngày làng được chọn để phát triển du lịch cộng đồng, nhiều gia đình như già A Lum, từ hoàn cảnh rất khó khăn, đến nay hằng tháng gia đình có thêm thu nhập ổn định bình quân từ 4 - 6 triệu đồng từ du lịch. Không chỉ gia đình già A Lum, mà các gia đình khác như gia đình bà Y Lim, gia đình ông A Rvét cũng chung niềm vui tương tự. Ngoài ra, các hộ dân trong làng cũng có thu nhập từ hoạt động du lịch thông qua việc bán các sản vật của địa phương, phục vụ đồ ăn như cơm lam, gà nướng, rượu cần… cho khách du lịch.

Bà Y Lim, Nghệ nhân Ưu tú của làng (1 trong 3 hộ dân được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà sàn làm nơi lưu trú cho khách du lịch) vui mừng bộc bạch: Thông qua việc đón du khách, bà có được khoản thu nhập từ 15 - 20 triệu đồng/tháng. Điều này không chỉ giúp gia đình bà cũng như người dân trong làng có cuộc sống ổn định hơn, mà còn giúp bảo tồn hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc...

Hiện nay, nhiều người dân trong làng Kon Pring làm du lịch có thu nhập ổn định, đời sống vật chất, tinh thần ngày càng phát triển, những quyền lợi dân làng được hưởng chính từ mô hình du lịch cộng đồng homestay lần đầu tiên được triển khai tại địa phương với cách làm bài bản này. Từ đầu năm 2022 đến nay, làng đã đón hơn 1.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm cuộc sống cùng dân làng. Bên cạnh thưởng thức các sản phẩm ẩm thực đặc trưng, du khách cũng được hòa mình vào không gian văn hóa cồng chiêng với những điệu múa, khúc hát của người Mơ Nâm.

Sau hai năm dịch bệnh, du khách lại nườm nượp về với Kon Pring. Với đồng bào Mơ Nâm nơi này, mùa Xuân cũng theo chân du khách đến làng và trong tâm thức của người làng, họ sẽ tiếp tục đoàn kết, cùng nhau phát huy những nét văn hóa độc đáo của dân tộc mình để phát triển bền vững loại hình du lịch cộng đồng và nâng cao đời sống hơn nữa.