Bảo Lạc là huyện vùng cao của tỉnh Cao Bằng. Chợ phiên Bảo Lạc diễn ra các ngày 5, 10, 15, 20, 25 âm lịch hằng tháng, chợ là hình ảnh thu nhỏ về cuộc sống cùng những nét đặc trưng về văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Chợ nằm ở trung tâm thị trấn, một bên là bờ sông Gâm, một bên là dãy nhà nhỏ dựa vào vách núi. Bà con nơi đây từng tốp kéo về họp chợ từ rất sớm, ngoài việc trao đổi, mua bán những sản vật giản dị và mộc mạc, chợ còn là dịp để phụ nữ Mông, Dao, Lô Lô… diện những bộ váy với đủ màu sắc.

Nét độc đáo ở chợ phiên Bảo Lạc không chỉ là sự mua bán, trao đổi tấp nập mà còn gìn giữ bản sắc văn hóa Tày, Mông, Dao, Lô Lô… Điều đó hiện diện ngay ở những sạp hàng vải của người Mông, người Tày… Những hoa văn rực rỡ thêu trên bộ váy Mông là sản phẩm của chính bàn tay lao động khéo léo, cần mẫn mà họ mang đến phiên chợ. Có thể nói trang phục là một trong những di sản văn hóa quý nhất của đồng bào, làm nên một phần bản sắc riêng của các chợ phiên vùng cao, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Còn tại huyện Mai Châu, tỉnh Hòa Bình, chợ phiên Mai Châu không chỉ là nơi giao thương nhộn nhịp mà còn là điểm dừng chân lý tưởng cho mọi du khách đến thăm quan, du lịch. Từ tờ mờ sáng, khi sương mù còn bao phủ khắp các xóm, bản vùng cao, bà con các dân tộc ở huyện Mai Châu đã hào hứng gọi nhau xuống chợ. Ngoài là điểm kết nối giao thương, trao đổi, mua bán hàng hóa của người dân địa phương, các phiên chợ còn là nơi giao lưu văn hóa, thể hiện tình cảm anh em, bạn hữu, lứa đôi. Đó cũng là nét văn hóa độc đáo, khác biệt khiến chợ phiên luôn thu hút sự quan tâm của người dân địa phương và du khách khi đến với Mai Châu.

Khác với những phiên chợ thông thường được tổ chức mỗi ngày hoặc 2 - 3 ngày/tuần thì chợ phiên Mai Châu thường diễn ra vào Chủ Nhật hằng tuần. Đây là ngày mà bà con các DTTS trong vùng, chủ yếu là người Thái, người Mông, tụ họp để trao đổi, mua bán hàng hóa.

Chợ phiên Mai Châu là thiên đường của những sản phẩm thủ công mỹ nghệ độc đáo với những gian hàng trang phục thổ cẩm sặc sỡ, những chiếc vòng cổ bạc tinh xảo, những bức tranh thêu tay tinh tế... Tất cả đều mang đậm nét văn hóa của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Điều đặc biệt, chợ phiên Mai Châu không chỉ là nơi mua bán mà còn là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc với những làn điệu múa xòe uyển chuyển, nghe những câu hát dân ca ngọt ngào, hoặc tham gia các trò chơi dân gian truyền thống. Vào những ngày lễ, Tết, chợ phiên còn tổ chức nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc khác như trình diễn trang phục truyền thống, hát giao duyên...

Chị Phạm Thị Phương, du khách đến từ quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội hồ hởi cho biết: Lần đầu tới Mai Châu du lịch, được bạn bè giới thiệu tôi đã tới chợ phiên từ khá sớm. Tôi choáng ngợp bởi sắc màu rực rỡ của những chiếc váy, áo và hàng hóa. Người dân khắp nơi đổ về đây bày bán. Hàng hóa phong phú, đậm bản sắc đồng bào các dân tộc Mông, Thái. Khu ẩm thực ở chợ có những món ăn truyền thống rất đặc trưng.

Giữa nhịp sống sôi động, hiện đại, đến với chợ phiên vùng cao, sẽ mang đến cảm giác dân dã, yên bình, được hòa mình vào không gian văn hóa đặc trưng ở các chợ phiên truyền thống. Chợ phiên không chỉ là nét sinh hoạt văn hóa không thể thiếu của đồng bào DTTS mà đã trở thành điểm đến hấp dẫn không thể thiếu cho những người yêu văn hóa, khám phá và trải nghiệm du lịch ở vùng cao.