Analytic
Báo Dân tộc và Phát triẻn
Chuyên trang

Chương trình MTQG phát triển Kinh tế - Xã hội
vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
giai đoạn 2021-2030

Phú Thọ: Bảo tồn phát huy di sản hát Xoan

Hồng Minh - 09:48, 09/09/2020

Phong tặng, vinh danh, khen thưởng cho các nghệ nhân hát Xoan; có chính sách hỗ trợ để duy trì hoạt động của các phường Xoan gốc; mở lớp đào tạo nghệ nhân kế cận và truyền dạy hát Xoan trong cộng đồng… là những hoạt động được tỉnh Phú Thọ đẩy mạnh sau gần 3 năm hát Xoan được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (tháng 12/2017).

Hát Xoan đang phát huy được những giá trị văn hóa trong đời sống hằng ngày. (Ảnh tư liệu)
Hát Xoan đang phát huy được những giá trị văn hóa trong đời sống hằng ngày. (Ảnh tư liệu)

Nghệ nhân Nhân dân Nguyễn Thị Lịch, trùm phường Xoan An Thái, xã Phượng Lâu, TP. Việt Trì chia sẻ: "Từ khi hát Xoan trở thành di sản đại diện của nhân loại, chúng tôi vẫn luôn nỗ lực bảo tồn, truyền dạy di sản cho các thế hệ trẻ để đưa Xoan lan tỏa trong cộng đồng xã hội. Ở các làng Xoan cổ hiện đã hình thành ba thế hệ hát Xoan là các nghệ nhân cao niên, các nghệ nhân kế cận và đông đảo lớp trẻ đầy triển vọng. Đây chính là lực lượng nòng cốt, có thể thay thế các nghệ nhân cao niên để tiếp tục truyền dạy, bảo tồn, phát huy giá trị của hát Xoan".

Tại Trường Tiểu học Kim Đức, TP. Việt Trì, hằng tuần, hằng tháng, ngoài việc dạy hát trong giờ âm nhạc, nhà trường thường xuyên tổ chức các buổi giao lưu giữa các Câu lạc bộ (CLB) hát Xoan trong trường và các phường Xoan gốc để các em được giao lưu, học hỏi. Qua đó giúp các em hiểu được giá trị cũng như việc gìn giữ di sản này. Nhiều em học sinh trưởng thành từ CLB, trở thành hạt nhân trong CLB hát Xoan của địa phương.

Tại huyện Thanh Sơn, vài năm gần đây, CLB hát Xoan và dân ca Phú Thọ thị trấn Thanh Sơn đã hoạt động rất hiệu quả. Ông Nguyễn Huy Chính, Chủ nhiệm CLB cho biết, CLB được thành lập theo Đề án bảo tồn hát Xoan của tỉnh, khi hát Xoan được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.

Khi mới thành lập, CLB chỉ có 28 người, phần lớn là những cao niên. Sau một thời gian hoạt động, đến nay CLB đã có 50 thành viên.

CLB hát Xoan và dân ca Phú Thọ thị trấn Thanh Sơn chỉ là một trong số vài chục CLB được thành lập sau khi hát Xoan được vinh danh. Trước đây, tỉnh Phú Thọ chỉ khoảng 100 đào, kép hoạt động không đều, trong đó quá nửa đã trên 60 tuổi và chỉ có 7 trong số các nghệ nhân trên 80 tuổi còn khả năng thực hành, truyền dạy. Hiện nay, hát Xoan đã được thực hành thường xuyên tại 4 phường Xoan gốc là Phù Đức, Kim Đái, Thét thuộc xã Kim Đức, An Thái thuộc xã Phượng Lâu và 37 CLB hát Xoan, với gần 1.560 người tham gia thực hành hát Xoan.

Ngoài các CLB hát Xoan và dân ca cấp tỉnh, hát Xoan Phú Thọ còn được duy trì thực hành, trình diễn ở 64 CLB cấp huyện, với trên 1.320 thành viên tham gia. Bên cạnh đó, tại cấp xã cũng đã thành lập được 42 CLB với trên 1.300 thành viên. Như vậy, toàn tỉnh hiện có 4.731 người tham gia sinh hoạt chính thức trong các tổ chức hát, chưa kể số người tham gia không chính thức. Bên cạnh đó, tỉnh Phú Thọ cũng đã trao tặng danh hiệu Nghệ nhân hát Xoan Phú Thọ cho 66 nghệ nhân.

Theo ông Nguyễn Đắc Thủy, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ, công tác bảo tồn, phát huy giá trị các di sản văn hóa phi vật thể đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Trên cơ sở này, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về hát Xoan; tích cực truyền dạy hát Xoan cho thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, triển khai tu bổ, tôn tạo, phục hồi 20/30 di tích gắn với hát Xoan nhằm tạo điều kiện tốt nhất để thực hiện các nghi lễ, trình diễn hát Xoan gắn với việc thờ cúng các Vua Hùng; cũng như tổ chức truyền dạy, thực hành di sản và phục vụ du lịch. 

Tin cùng chuyên mục
Kiến trúc di sản nhà rường Huế trong dòng chảy hiện đại

Kiến trúc di sản nhà rường Huế trong dòng chảy hiện đại

Trong kiến trúc xây dựng xưa cũ, nhà rường Huế là một phần quan trọng, độc đáo của văn hóa Huế. Trong dòng chảy hiện đại, kiến trúc di sản nhà rường Huế với tuổi đời gần 400 năm đã xuất hiện những xu thế tích cực, phù hợp với mục đích và công năng sử dụng mới.