Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg về tiêu chí lựa chọn, công nhận Người có uy tín và chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS được thủ tướng ban hành thay thế Quyết định số 56/2013/QĐ-TTg ngày 7/10/2013 của Thủ tướng Chính phủ về chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS ban hành trước đó. Quyết định 12 đã mang đến nhiều thay đổi đặc biệt là về tiêu chí, đối tượng, Điều kiện lựa chọn cũng như về chính sách đối với Người có uy tín.

Quá trình thực hiện Quyết định số 12 từ 2018 đến nay đã được các cơ quan Trung ương và các địa phương quan tâm chỉ đạo, triển khai và đạt được những kết quả tích cực.

Theo báo cáo, thống kê của 52 tỉnh, thành phố, trong giai đoạn 2018 - 2022, các địa phương đã tổ chức 1.423 hội nghị phố biến kiến thức cho 89.900 lượt Người có uy tín, tổ chức 984 lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức tới 58.496 lượt Người có uy tín tham gia và hàng trăm cuộc tham quan trao đổi kinh nghiệm với hàng chục nghìn lượt người tham gia. Bên cạnh thường xuyên cung cấp thông tin cho Người có uy tín, các địa phương rất chú trọng việc thăm hỏi gặp gỡ, tiếp đón, tặng quà nhân các ngày lễ, tết có thể kể gần mười nghìn cuộc thăm hỏi dịp Tết Nguyên đán, Người uy tín ốm đau và thăm viếng với hàng trăm ngàn phần quà được trao.

Đặc biệt, các địa phương đã tổ chức 223 hội nghị biểu dương cho hơn 7 nghìn Người có uy tín. Theo đó, kịp thời động viên, khích lệ Người có uy tín phát huy vai trò, có nhiều đóng góp trên các lĩnh vực của đời sống xã hội và là tấm gương tiêu biểu để đồng bào DTTS tin tưởng, nghe và làm theo, qua đó đã góp phần quan trong vào việc giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội vùng DTTS và miền núi nói chung.

Qua 5 năm thực hiện chính sách đối với Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS theo Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg ngày 06/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ chúng ta đã đạt được những kết quả rất quan trọng.

Chính sách đối với Người có uy tín là chủ trương đúng đắn, là sự cụ thể hóa đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước về vấn đề dân tộc và công tác dân tộc, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước ta đối với đồng bào DTTS nói chung, những Người có uy tín trong đồng bào DTTS nói riêng.

Chính sách còn khẳng định Người có uy tín trong đồng bào DTTS có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Người có uy tín thực sự là lực lượng nòng cốt, là cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền các cấp với đồng bào các DTTS trong phát triển kinh tế xã hội, giữ gìn an ninh, trật tự và đoàn kết các dân tộc. Động viên, khích lệ Người có uy tín tiếp tục phát huy vai trò tích cực trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Góp phần nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vị trí, vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS.

Bên cạnh những kết quả đó, quá trình triển khai thực hiện còn tồn tại những hạn chế. Một số quy định còn chưa cụ thể rõ ràng dẫn tới lúng túng cho người thực hiện, chưa thể tối ưu kết quả đạt được. Có nhiều nguyên nhân cho việc này, cả chủ quan lẫn khách quan, những vấn đề đặt ra cần được nghiên cứu giải quyết để đạt kết quả tốt hơn, thực hiện thắng lợi mục tiêu đề ra. Và trên thực tế, các bộ, ban ngành, trong đó có Ủy ban Dân tộc, cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực công tác dân tộc đã và đang tiếp tục rà soát chính sách và có những tham mưu điều chỉnh về chính sách dân tộc nói chung và chính sách đối với Người có uy tín nói riêng.

Năm năm triển khai thực hiện chính sách đối với Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS theo Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg ngày 06/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Mặc dù vẫn tồn tại những khó khăn vướng mắc cần giải quyết, nhưng 5 năm vừa qua đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý giá để tiếp tục hoàn thiện chính sách, qua đó phát huy vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS.

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 28/2023/QĐ-TTg ngày 23/11/2023 về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg ngày 6/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí lựa chọn, công nhận Người có uy tín và chính sách đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS, tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với Người có uy tín trong đồng bào DTTS.