Có mặt tại Km 224+390 (địa phận xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng, Lào Cai), chúng tôi chứng kiến cảnh hàng chục người dân với hành lý lỉnh kỉnh đang chờ đón xe đi Hà Nội, cứ khoảng vài phút lại có một chiếc xe khách chạy với tốc độ cao đột ngột tấp vào lề đường đón khách. Điều khó hiểu đó là, nhân viên của Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) chỉ cách đó chục mét những không có động thái nhắc nhở hay can thiệp gì (?). Việc ai nấy làm, xe khách cứ thoải mái dừng đỗ, người dân cũng thoải mái chui qua rào chắn, còn nhân viên của VEC cũng chỉ ngồi đó, như để... lấy lệ.

Tình trạng đón trả khách diễn ra công khai tại rất nhiều điểm trên tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai.

Khi được hỏi vì sao việc đứng trên cao tốc đón xe là rất nguy hiểm cho bản thân và các phương tiện lưu thông trên đường, hầu hết người dân đều có chung câu trả lời là... tiện hơn.

Ông Nguyễn Văn Đảm, ở xã Trì Quang, huyện Bảo Thắng (Lào Cai) cho biết: Vẫn biết nếu đi vào lối lên xuống sẽ an toàn hơn, nhưng trên địa bàn huyện Bảo Thắng thì lối rẽ lên xuống đặt tận trên xã Xuân Giao cách trung tâm huyện hàng chục cây số, đi lại rất bất tiện, tốn kém nên hầu hết bà con trong huyện có nhu cầu đi xe đều chui rào lên đường đón xe.

Theo thống kê của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, trên toàn tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai dài 245km tồn tại 16 điểm nóng người dân tụ tập đón xe và hàng trăm điểm mở hàng rào kinh doanh hàng quán, xây nhà trong hành lang an toàn giao thông đường bộ. Sự việc này đã tồn tại trong một khoảng thời gian dài và chưa có dấu hiệu chấm dứt.

Cùng với đó, tình trạng vi phạm hành lang giao thông đang hiện hữu dọc tuyến cao tốc. Đi dọc tuyến đường rất nhiều đoạn hành lang an toàn của đường cao tốc đang được người dân “tận dụng” cải tạo để trồng rau, hoa màu. Qua tìm hiểu, hầu hết người dân đều không biết đây là hành vi bị cấm bởi xâm phạm hành lang an toàn đường bộ theo Nghị định số 11/2010 của Chính phủ. Thêm vào đó, việc làm này của người dân cũng không hề có ai nhắc nhở hay ngăn cản nên họ cứ tự nhiên làm.

Bà Nguyễn Thị Tình, ở thôn Tả Hà 3, xã Sơn Hà, huyện Bảo Thắng, có mảnh vườn trồng rau trên hành lang đường cao tốc cho biết: “Ở đây đất không có, nên người dân tận dụng đất ở đường cao tốc này trồng thêm cây rau phục vụ sinh hoạt gia đình. Khi nào Nhà nước thu hồi thì tôi trả lại thôi”.

Trao đổi về tình trạng mất an toàn giao thông trên tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai, trong đó có hơn 70km đi qua địa phận tỉnh Lào Cai, ông Vương Trinh Quốc, Chánh văn phòng, người phát ngôn của UBND tỉnh Lào Cai cho biết: Tuyến cao tốc Nội Bài-Lào Cai hoàn thành và đưa vào sử dụng đã và đang góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội các tỉnh Tây Bắc nói chung, Lào Cai nói riêng. Tuy nhiên, việc quản lý, vận hành thuộc Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) chứ địa phương không được quản lý. Việc nhiều điểm chạy qua địa bàn tỉnh Lào Cai người dân đứng đón xe, phá rào... gây mất an toàn giao thông tỉnh cũng đã biết và rất nhiều lần đề nghị với Bộ Giao thông Vận tải cũng như Tổng công ty Đầu tư Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) sớm có phương án xử lý.

Qua các buổi làm việc, Bộ Giao thông Vận tải trả lời dự án đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai được sử dụng vốn vay của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) do Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) làm chủ đầu tư. Khoản vay giai đoạn 1 đã đóng vào ngày 31/12/2017. “Gần đây nhất là vào ngày 14/3 lãnh đạo tỉnh Lào Cai đã có buổi làm việc với Bộ Giao thông Vận tải và vấn đề an toàn giao thông trên tuyến cao tốc cũng được tỉnh Lào Cai đề cập và kiến nghị với Bộ có giải pháp khắc phục, xử lý. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể cũng đã đề nghị tỉnh cùng với các đơn vị thuộc bộ rà soát tình và có báo cáo trình Bộ trưởng trong tháng 4 này để có phương án bổ sung vốn mở thêm các nút lên xuống làm sao cho phù hợp và thuận tiện cho người dân nhất”, ông Quốc cho biết thêm.

Về lâu dài thì như vậy, nhưng thiết nghĩ trước mắt các bộ, ngành liên quan mà trực tiếp là Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cần tăng cường quản lý cũng như khắc phục những hư hỏng tường rào do người dân tự ý mở để lấy đường lên xuống... Nếu không giải quyết dứt điểm tình trạng này thì tài sản quốc gia vẫn tiếp tục bị xâm hại và vấn đề mất an toàn giao thông vẫn luôn hiện hữu, tuyên truyền đường cao tốc Nội Bài-Lào Cai chạy qua.

TRỌNG BẢO