Vạch rõ thủ đoạn tinh vi

Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, thời gian vừa qua, cùng với sự hội nhập phát triển, giao lưu thương mại quốc tế, hoạt động tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất  ma túy xuyên quốc gia từ nước ngoài vào Việt Nam và trung chuyển đi nước thứ ba tiêu thụ đang tiếp tục diễn biến phức tạp, nghiêm trọng trên tất cả các tuyến biên giới, cửa khẩu.

Đặc biệt, thời gian gần đây, các đối tượng thường xuyên dùng tuyến hàng không, bưu điện và chuyển phát nhanh, sử dụng tuyến biển và cảng biển quốc tế. Tinh vi hơn, một số đối tượng người nước ngoài đã lợi dụng chính sách mở cửa, hội nhập, chính sách thuận lợi của Nhà nước đối với thủ tục hải quan và những kẽ hở trong công tác quản lý xuất nhập cảnh, xuất nhập khẩu để buôn bán, vận chuyển ma túy với số lượng lớn.

Về thủ đoạn này, ông Nguyễn Văn Thủy, Trưởng phòng Kiểm soát ma túy, Cục Điều tra Chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) thông tin: Đối với loại hình hàng hoá, phương tiện quá cảnh, chính sách quản lý hải quan đối với hàng quá cảnh là chỉ giám sát hàng hóa từ cửa khẩu nhập đến cửa khẩu xuất, không kiểm tra hải quan. Lợi dụng chính sách này, tội phạm ma túy đã cất giấu ma túy trong hàng hóa do các phương tiện quá cảnh chuyên chở (nhất là các phương tiện xe Container) nhằm trốn tránh sự kiểm soát của các lực lượng chức năng.

Đặc biệt, đối với hàng hóa tạm nhập - tái xuất, bọn tội phạm ma tuý lợi dụng để cất giấu vào hàng hoá đựng trong các Container, vận chuyển mua tuý từ nước ngoài vào Việt Nam, sau đó trung chuyển đi nước thứ 3 tiêu thụ.

Đối với hành lý mang theo người làm thủ tục xuất nhập cảnh, bọn tội phạm thường trực tiếp thực hiện và thuê cư dân biên giới, các đối tượng lao động tự do thường xuyên qua lại 2 bên biên giới, thăm thân, du lịch để vận chuyển ma túy. Ma túy được cất giấu tinh vi bên trong các vali, túi xách được thiết kế hai đáy, gia cố cất giấu giữa các cạnh, vách thùng đựng hàng hóa; cất giấu trong hàng tạp hóa, tượng, tranh sơn dầu, loa thùng…

Điển hình là vụ việc ngày 8/9/2020, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Cầu Treo (Hà Tĩnh) phối hợp với Trạm Biên Phòng cửa khẩu Cầu Treo và các lực lượng chức năng khác triệt phá vụ vận chuyển ma túy lớn, với thủ đoạn rất tinh vi. Lực lượng chức năng đã thu giữ 98kg ma túy được cất giấu trong 5 pho tượng gỗ, có cài định vị để theo dõi quá trình vận chuyển.

Thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp

Theo đánh giá của các ngành chức năng, trong chính sách hải quan, có rất nhiều loại hình xuất, nhập khẩu đặc thù như: Hàng quá cảnh, hàng vận chuyển độc lập, dịch vụ chuyển Fax nhanh… Đây chính là điểm dễ bị các đối tượng lợi dụng. Bên cạnh đó, các vấn đề thông quan hàng hoá, hải quan điện tử, quản lý rủi ro, phân luồng và miễn kiểm tra đối với luồng xanh… được nhận định cũng được các đối tượng vận chuyển, mua bán lợi dụng triệt để cất giấu ma tuý.

Những thủ đoạn của tội phạm ma túy đã được ngành Hải quan nhận diện. Tuy nhiên, để vừa bảo đảm kiểm soát, đấu tranh chống buôn lậu ma túy phải gắn liền với tạo thuận lợi cho đầu tư, kinh doanh là một thách thức, khó khăn cho lực lượng Hải quan trong phòng, chống ma túy.

Theo bà Vũ Thị Thu Hà, Đội trưởng Kiểm soát chống buôn lậu ma túy khu vực miền Nam (Tổng Cục Hải quan), các chính sách thông thoáng trong thủ tục hải quan là nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại quốc tế. Để ngăn chặn ma túy theo con đường này, Chi cục Hải quan trên các tuyến có nguy cơ về buôn lậu đường hàng không, đường biển, đường bộ đã có máy soi ma tuý, thuốc thử nhanh các dạng ma tuý mới… Vì thế, để ngăn chặn việc thẩm lậu ma túy, theo các ngành chức năng, ngoài việc tăng cường nắm tình hình xử lý tình huống ngay trên tuyến cửa khẩu, các đơn vị liên ngành cần tập trung lực lượng chủ động chống thâm nhập từ xa, kể cả phối hợp triệt phá ngay trên nước bạn.

Song song đó, lực lượng Hải quan các địa phương phải chủ động phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong đấu tranh chống tội phạm ma túy. Hiện nay, quyền hạn của lực lượng Hải quan còn hạn chế, vì vậy lực lượng Hải quan các cấp cần phải phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng như: Công an, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển. Đồng thời, tăng cường và triệt để khai thác thông tin qua việc hợp tác quốc tế. Tích cực, chủ động tham gia hợp tác quốc tế đa phương, song phương hải quan về kiểm soát ma tuý. Đây cũng là bài học cho tất cả các lực lượng kiểm soát ma túy.