Chiếc máy làm bánh xoài tự động của Duy và Khoa được Hội liên hiệp Khoa học-Kỹ thuật Khánh Hòa đánh giá là công trình sáng tạo bổ ích, có tác dụng lớn trong cộng đồng. Công trình này cũng đạt giải Nhì tại kỳ thi sáng tạo khoa học kỹ thuật toàn quốc dành cho học sinh cuối năm 2016.
Hai tác giả của chiếc máy cho biết: Các nông dân làm bánh bằng phương pháp thủ công tốn khá nhiều thời gian và công sức. Trong khi đó, hiệu quả kinh tế và vệ sinh an toàn thực phẩm không được đảm bảo, ảnh hưởng đến người tiêu dùng. Đó cũng là động lực khiến Duy và Khoa nhiều đêm mất ngủ để chế tạo nên chiếc máy làm bánh xoài tự động.
Chiếc máy sau khi hoàn thành đã áp dụng vào thực tế rất hiệu quả, năng suất làm việc của máy gấp từ 7-8 lần so với một người làm thủ công. Máy hoạt theo quy trình khép kín, cứ 30 phút/đợt (tương đương với trên 40 chiếc bánh xoài), mỗi ngày chạy khoảng 16 đợt, ước tính khoảng 64kg xoài sẽ được chế biến.
Điểm nổi bật, máy có hệ thống sấy khô, nấu, đánh tách hạt xoài, thịt xoài, có hệ thống chứa và tráng bánh xoài. Khả năng vận hành tổng quát này sẽ giúp người chế biến lợi được đủ đường. Đặc biệt, chiếc máy này có thể thu gọn lại khi cần thiết. Một người có thể điều khiển được dễ dàng.
Các em bộc bạch nông dân trước đây làm bánh đưa ra thị trường gian nan nhất là khâu sơ chế, gọt vỏ, phơi phóng. Mỗi khi thời tiết bất thường có khi hỏng cả mẻ bánh xoài lớn thiệt hại hàng chục triệu đồng. Thế nhưng, với chiếc máy này thì nó sẽ tự động sấy khô bánh luôn. Để vận hành thành thạo máy, người nông dân chỉ cần mất 5-6 ngày học hỏi và ghi chép. Chi phí để làm nên một chiếc máy cũng không lớn, vừa phải với túi tiền của nông dân.
Nguyên lý vận hành, bước đầu xoài gọt vỏ, sau đó đưa qua hệ thống tách cơm và hạt. Cơm xoài được đánh ra nhuần nhuyễn chảy qua hệ thống nấu. Ở giai đoạn này, người đứng máy trộn thêm các phụ gia cho bánh xoài có hương vị ngon hơn. Thời gian nấu kéo dài khoảng 15 phút, ở nhiệt độ trên 52 độ C. Kết thúc giai đoạn nấu sẽ chuyển sang tráng và được sấy khô bằng hệ thống halogen, quạt tản nhiệt. Hiện tại, đã có một số doanh nghiệp và rất nhiều người dân liên hệ đặt hàng với hai nhà sáng chế trẻ này. Trung bình mỗi chiếc máy có giá gần 35 triệu đồng.
Điều khiến nhiều nông dân nể phục đối với hai tác giả sáng tạo còn ở tuổi học sinh này là: Để có tiền phục vụ cho nghiên cứu, thử nghiệm làm máy chế biến bánh xoài, những ngày đầu Duy và Khoa phải tích góp từ tiền ăn sáng của bố mẹ cho, mỗi ngày góp từ 10.000-20.000 đồng. Cùng với đó, các em còn đi làm công giúp nông dân vừa để có tiền vừa để tiếp cận thực tiễn.
Nói về ước mơ sau này của Duy và Khoa, cả hai em đều quyết tâm sẽ học ngành cơ khí để nghiên cứu những máy móc mới có chất lượng giúp cho người nông dân giảm công lao động và tăng hiệu quả kinh tế.
Giáo viên Nguyễn Thị Thanh Lý, Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Gia Tự cho biết, hằng năm trường luôn phát động tìm kiếm ý tưởng trên tất cả các lĩnh vực vật lý, thiên văn, kỹ thuật, các lĩnh vực ứng dụng khoa học kỹ thuật vào nông nghiệp… Đây là công trình sáng tạo có giá trị thực tiễn rất cao, áp dụng rộng rãi được ngay. Cả hai tác giả đều rất chăm học, chịu khó nghiên cứu các sản phẩm máy móc nông nghiệp. Không chỉ địa phương này mà nhiều tỉnh lân cận cũng đã tìm đến gặp Duy và Khoa để tìm hiểu về máy làm xoài tự động các em sáng tạo nên.
HÀ ĐẠO- NGỌC THIỆN