“Nóng” trên tuyến đường biên
Sau khi dịch Covid -19 cơ bản đã được kiểm soát, các cửa khẩu biên giới đã mở cửa nên việc đi lại, thông thương hàng hóa thuận lợi hơn. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để các đối tượng trong nước, cấu kết chặt chẽ với các đối tượng người nước ngoài manh động, liều lĩnh vượt biên giới qua các đường mòn, lối mở, đưa ma túy tuồn sâu vào nội địa.
Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm 2022 đến nay, tình hình tội phạm liên quan đến ma túy tiếp tục “nóng” trên tuyến biên giới đường bộ. Trong đó, tập trung vào các cửa khẩu thuộc các tỉnh giáp ranh biên giới Trung Quốc, Lào, Campuchia như: Điện Biên, Lạng Sơn, Lào Cai, Cao Bằng, Hà Giang, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Gia Lai, Long An, Bình Phước, Tây Ninh.
Một vụ việc điển hình, có quy mô tương đối lớn trên tuyến biên giới đường bộ là các lực lượng chức năng đã phát hiện đường dây có dấu hiệu mua bán trái phép chất ma túy từ Lào về huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) tiêu thụ. Theo đó, lực lượng phối hợp gồm: Công an huyện Kỳ Sơn, Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, Bộ đội Đồn biên phòng cửa khẩu quốc tế Nậm Cắn, Đồn Biên phòng Na Ngoi đã phát hiện và bắt giữ các đối tượng vận chuyển 2 bánh heroin (655 gam), 6.000 viên ma túy tổng hợp, gần 3 kg katamine từ Lào về Việt Nam, qua cửa khẩu Nậm Cắn. Hiện, Ban chuyên án đang tiếp tục phối hợp với các lực lượng liên quan để điều tra mở rộng chuyên án.
Hay vào chiều 19/2/2022, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y (Cục Hải quan Gia Lai - Kon Tum) đã phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y (Bộ đội Biên phòng tỉnh Kon Tum); Công an tỉnh Kon Tum phát hiện và bắt giữ một vụ vận chuyển 1 kg ma túy đá qua cửa khẩu.
Trước đó, trong năm 2021, Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Bờ Y cũng đã phối hợp với lực lượng chức năng, phát hiện và bắt giữ 2 vụ vận chuyển ma túy qua Cửa khẩu Bờ Y với khối lượng 2 kg ma túy đá…
Đây là hai trong hằng trăm vụ án, liên quan đến tội phạm ma túy được ngành Hải quan phối hợp với các lực lượng chức năng phát hiện, bắt giữ từ đầu năm đến nay. Theo báo cáo của Tổng cục Hải quan, cùng với tăng cường đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại thì, lực lượng Hải quan đã đẩy mạnh chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng trên mặt trận phòng, chống tội phạm ma túy và đạt được những kết quả đáng khích lệ.
Theo đó, chỉ riêng trong 5 tháng đầu năm 2022, toàn ngành đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy phát hiện, bắt giữ: 109 vụ/97 đối tượng. Tang vật thu giữ gồm: 66,8 kg và 20 bánh heroin; 61,7 kg cần sa; 40,5 kg thuốc phiện; 245,6 kg và 22.883 viên MTTH (trong đó 18,1 kg ketamin); 280 viên chất hướng thần.
Chủ động đấu tranh với tội phạm
Từ các vụ án được phát hiện, bắt giữ, Tổng cục Hải quan đã chỉ ra nhiều phương thức, thủ đoạn của đối tượng trong các đường dây ma túy xuyên quốc gia, thông qua tuyến biên giới đường bộ. Điển hình như: ma túy được mang theo người, giấu trong quần áo, “chỗ kín”; trong hành lý xách tay của hành khách xuất cảnh, nhập cảnh với số lượng từ nhỏ lẻ đến vừa phải. Cất giấu ma túy trong phương tiện cá nhân, phương tiện chở khách được gia cố, nhập cảnh dưới dạng thăm thân, du lịch thông thường và trong phương tiện vận chuyển hàng quá cảnh…
Trước thực trạng đó, ngành Hải quan đã ban hành Kế hoạch phòng, chống và kiểm soát ma túy giai đoạn 2021 - 2025, trong đó xác định 5 nhóm mục tiêu trọng tâm. Trước tiên là, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Bộ Chính trị; Thủ tướng Chính phủ; Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm; Bộ Tài chính và ngành Hải quan về công tác phòng chống ma túy.
Bên cạnh đó, ngành Hải quan tăng cường đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy thông qua thực hiện hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan; đảm bảo hiệu quả phòng ngừa, ngăn chặn từ xa, từ sớm hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy qua biên giới; kịp thời phát hiện, bắt giữ và xử lý các hoạt động bất hợp pháp liên quan đến ma túy, tiền chất.
Đặc biệt, thúc đẩy quan hệ phối hợp, hợp tác giữa cơ quan Hải quan với các bộ, ngành, lực lượng chức năng và cơ quan hải quan nước ngoài, tổ chức khu vực, quốc tế trong đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy và kiểm soát các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới…
Mới đây (ngày 27/5), Tổng cục Hải quan đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị thuộc, trực thuộc triển khai Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2022 (tháng 6) và Ngày toàn dân phòng, chống ma túy (ngày 26/6), với chủ đề “Nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện ma túy và quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy - Vì một cộng đồng khỏe mạnh và an toàn”.
Một điểm nhấn trong Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2022 là, ngành Hải quan tăng cường các hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kiến thức về phòng chống ma túy cho cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên trong đơn vị và cộng đồng doanh nghiệp có hoạt động xuất - nhập khẩu.
Tổng cục Hải quan yêu cầu, thông qua tuyên truyền để tạo nên một chiến dịch truyền thông truyền tải thông điệp nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của cán bộ, công chức Hải quan, cũng như các đối tác, doanh nghiệp trong phối hợp đấu tranh phòng chống ma túy.