Cái nôi của cà phê Arabica số 1 Việt Nam

Hướng Phùng, là một xã rẻo cao ở huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị, là vùng đất đỏ bazan màu mỡ mà ngay từ thời Pháp thuộc, Hướng Phùng đã nổi tiếng với sản vật cà phê Arabica (cà phê chè). Cũng chính người Pháp đã phát hiện ra vùng đất này rất phù hợp với loài cây cà phê Arabica. Giống cà phê này khi trồng ở vùng đất Hướng Phùng có mùi, vị rất đặc biệt.

Hướng Phùng có 1.710, hộ dân, 5.828 nhân khẩu, trong đó có hơn 50% là đồng bào Bru  Vân Kiều sinh sống. Cà phê cũng là cây trồng chủ lực của địa phương trong hàng chục năm qua. Hiện toàn xã Hướng Phùng có hơn 2.000ha cà phê, chủ yếu là giống cà phê Arabica, với 85% số hộ tham gia trồng cây cà phê. Cũng chính loại cây này, đã làm thay đổi cuộc sống, kinh tế của đồng bào Bru Vân Kiều.

Hộ ông Hồ Mời, ở thôn Doa Cũ, trồng 1ha, nhờ chăm sóc tốt, đúng kỹ thuật nên cà phê của gia đình ông tươi tốt, cho năng suất cao. Trung bình mỗi năm, gia đình ông có thu nhập trên 60 triệu đồng từ trồng cà phê. Tương tự, gia đình ông Hồ Lam, ở thôn Mãi Lai Phun, có 1,5 ha cây cà phê, thu nhập khảng 90 triệu đồng mỗi năm. 

Ngoài hộ ông Mười, ông Hồ Lam... đồng bào dân tộc Bru Vân kiều ở xã Hướng Phùng đã áp dụng khoa học - kỹ thuật trồng và chăm sóc cây cà phê đúng cách nên cà phê phát triển tốt, diện tích trồng cây cà phê ổn định, đời sống kinh tế từ đó nâng lên. 

Nhiều hộ ngoài chi tiêu gia đình đã tích lũy mạnh dạn hùn vốn đầu tư dây chuyền, khoa học kỹ thuật để chế biến nâng cao giá trị kinh tế cho sản phẩm cà phê. Hiện nay, ở Hướng Phùng có 3 công ty, 2 cơ sở tham gia chế biến sản phẩm cà phê, góp phần giải quyết việc làm cho hàng chục lao động có thu nhập ổn định. 

Trao đổi với chúng tôi ông Phan Ngọc Long Chủ tịch UBND xã Hướng Phùng chia sẻ: “Cả xã có tới 85% số hộ dân tham gia trồng cà phê và 3 công ty, 2 cơ sở tham gia chế biến cà phê, tất cả đều hoạt động rất tốt”.

Trong những đơn vị tham gia chế biến cà phê, đã có đơn vị xây dựng được thương hiệu lớn như Công ty TNHH Pun Caffee. Đơn vị này đã góp phần rất lớn đưa thương hiệu cà phê Arabica giành giải Nhất cuộc thi cà phê đặc sản Việt Nam năm 2021. Đây là doanh nghiệp tiên phong áp dụng khoa học để làm tăng giá trị sản phẩm cà phê, họ còn là những người đồng hành cùng đồng bào Bru Vân Kiều xây dựng thương hiệu Cà Phê Arabica trên đỉnh Trường Sơn.

Nâng tầm thương hiệu

Được biết, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chọn để xây dựng thương hiệu Cà phê đặc sản của Việt Nam. Theo đó, tỉnh Quảng Trị cũng có nhiều chính sách, chủ trương để cùng với đồng bào Bru  Vân Kiều ở xã Hướng Phùng xây dựng thương hiệu Cà phê đặc sản Việt Nam.

Không để người dân và doanh nghiệp tự “bơi”, trong nhiều năm qua, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành nhiều chính sách thúc đẩy phát triển cây cà phê. Sở Công Thương đã hỗ trợ Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Nam Hải và Công ty TNHH Pun Coffee nhận diện thương hiệu đối với các sản phẩm cà phê để tăng khả năng cạnh tranh và nâng cao giá trị của doanh nghiệp. 

Tỉnh cũng hỗ trợ cho các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh cà phê trên địa bàn, tham gia các hội chợ trọng điểm, các hội nghị kết nối cung cầu tại địa bàn tỉnh và các thành phố lớn trên toàn quốc. Qua đó, các doanh nghiệp đã có cơ hội quảng bá, giới thiệu và xúc tiến tiêu thụ các sản phẩm cà phê Arabica Quảng Trị đến với khách hàng trong toàn quốc và bạn bè quốc tế.

Ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết: “Cây cà phê được tỉnh xác định là cây chủ lực, mỗi ha cà phê trồng mới, tái canh được hỗ trợ 5,5 triệu đồng. Hiện nay, cà phê Aribica là sản phẩn OCOP 3 sao của tỉnh. Trong giai đoạn 2021 - 2025 và tầm nhìn đến 2030, tỉnh tiếp tục có nhiều chính sách hỗ trợ để phát triển hơn nữa cây cà phê". 

Phó Chủ tịch tỉnh Hà Sỹ Đồng còn cho biết thêm, UBND tỉnh Quảng Trị cũng đã ban hành Nghị quyết số 03/NQ-UBND về phát triển cây, con chủ lực, trong đó cây cà phê nhận được sự quan tâm đặc biệt.

Những chính sách của tỉnh Quảng Trị, trong đó có Đề án “Tái sinh và phát triển bền vững cây cà phê”; Nghị Quyết 03/NQ-UBND thực sự là luồng gió mát thổi vào vùng đất Bazan Hướng Phùng, đồng thời là đòn bẩy thúc đất phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc Bru Vân Kiều.

Không chỉ vậy, tiếp nối những thành công thương hiệu cà phê Arabica ở xã Hướng Phùng, cũng như khẳng định chất lượng cà phê Việt Nam trên thế giới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt Đề án Phát triển cà phê đặc sản Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030.

Mục tiêu phát triển cà phê đặc sản Việt Nam phù hợp với quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. Đáp ứng nhu cầu cà phê đặc sản ngày càng tăng ở các thị trường xuất khẩu và nội địa. Tăng khả năng cạnh tranh sản phẩm cà phê Việt Nam trên thị trường thế giới, theo đó có 60ha ở xã Hướng Phùng được chọn để trồng và xây dựng thương hiệu cà phê đặc sản Việt Nam…  mở ra cơ hội rất lớn để đồng bào Bru Vân Kiều xây dựng và phát triển bền vững thương hiệu Arabica cà phê đặc sản Việt Nam.