Nhà Việt Nam ở làng Bến Tre, Cuba.

Nằm cách thủ đô La Habana chỉ khoảng 30 phút đi xe ô tô trên tuyến đường đi sang các tỉnh miền Tây Pinar del Río và Artemisa của Cuba, Làng Bến Tre thường thu hút sự chú ý của những lữ khách trên tuyến đường này khi ngay tại cổng làng có một cụm tượng hai nam nữ du kích Việt Nam với khẩu súng và con trâu, những hình ảnh vốn không phải đặc trưng của đất nước này.

Làng Bến Tre là một cộng đồng dân cư khá trẻ, ra đời vào khoảng giữa những năm 60 của thế kỷ trước với mục đích là nơi định cư cho những người lao động tại nông trường chăn nuôi bò sữa nổi tiếng của Cuba Niña Bonita. Hiện tại, làng quy tụ khoảng 200 gia đình với xấp xỉ 1.000 người dân.

Cũng giống như nông trường Niña Bonita, cộng đồng định cư này được chính lãnh tụ Cách mạng

Trái tim của ngôi làng chính là Nhà Việt Nam, địa điểm sinh hoạt cộng đồng của cả khu định cư. Công trình này được xây dựng vào tháng 9/1975 để chào mừng sự kiện giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước của Việt Nam và theo ý tưởng của nữ anh hùng Cách mạng Cuba Melba Hernández, một người bạn thân thiết và có nhiều đóng góp cho Cách mạng và nhân dân Việt Nam.

Giám đốc Nhà Việt Nam, làng Bến Tre, bà Daisy Alonso Pérez, nhấn mạnh mục đích xây dựng Nhà Việt Nam là tạo ra một không gian tái tạo lại lịch sử đấu tranh của nhân dân Việt Nam, cũng như lịch sử của Cuba. Tại đây, hàng năm, đều diễn ra các hoạt động kỷ niệm ngày thành lập của cộng đồng bằng những hoạt động cụ thể như trình chiếu một bộ phim liên quan tới Việt Nam, đọc và bình các tác phẩm văn chương và báo chí về đất nước Việt Nam, hay tổ chức một cuộc triển lãm nhỏ những tác phẩm của một nghệ sĩ, một nghệ nhân thủ công nào đó.

Nhà Việt Nam mang đặc trưng của một khu sinh hoạt cộng đồng tại Cuba, hay như chức năng của “đình làng” truyền thống tại Việt Nam: là nơi hội họp tổ dân phố, hội phụ nữ, là nơi đoàn thanh niên và cả cộng đồng giao lưu, sinh hoạt, thậm chí là chỉ để xem một bộ phim hay hay cùng nhau cổ vũ cho một hoạt động thể thao quan trọng. Đây cũng là nơi lý tưởng để trẻ em trong làng học nhóm, cùng nhau tập luyện những tiết mục văn nghệ hay đơn giản chỉ tới để hóng mát và vui đùa.

Giờ đây không chỉ là điểm đến quen thuộc của các đoàn Việt Nam sang công tác và làm việc tại Cuba, Làng Bến Tre nói chung và Nhà Việt Nam nói riêng cũng trở thành điểm sáng trong sinh hoạt văn hóa của cả địa phương.

Nhiều năm đã qua đi, nhưng tình cảm của người dân nơi đây dành cho đất nước, con người Việt Nam không hề phai nhạt mà ngày càng trở nên gắn bó hơn, ngay cả khi những người đã sáng lập ra Làng Bến Tre, hay Nhà Việt Nam như lãnh tụ Cách mạng Fidel Castro hay nữ chiến sĩ cách mạng lão thành Melba Hernandez, đã qua đời. Theo nữ Chủ tịch Tập thể Hữu nghị với Việt Nam của Làng Bến Tre, chính những sinh hoạt cộng đồng giản dị, đều đặn này đã góp phần gìn giữ và truyền tiếp ngọn lửa truyền thống cho các thế hệ mai sau.

LÊ HÀ - LÊ HIỀN