Đây là chuyến thăm lần đầu của Tổng thống Filipe Jacinto Nyusi tới Việt Nam kể từ khi nắm quyền năm 2015 và là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của một Tổng thống Mozambique sau hơn 17 năm.

Nằm ở Đông Nam châu Phi, Cộng hòa Mozambique có diện tích gần 800.000km2, với dân số khoảng 32 triệu người. Ngày 25/6/1962, Đảng Mặt trận Giải phóng Mozambique (FRELIMO) ra đời, lấy chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng. Đảng FRELIMO đã lãnh đạo cuộc đấu tranh vũ trang của Nhân dân Mozambique, góp phần lật đổ chính quyền độc tài Bồ Đào Nha.

Ngày 25/6/1975, Chủ tịch đảng FRELIMO tuyên bố thành lập nước Cộng hòa nhân dân Mozambique (nay là nước Cộng hòa Mozambique). Mozambique tích cực tham gia giải quyết xung đột, tăng cường hợp tác đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng của các nước châu Phi và các nước đang phát triển; là thành viên tích cực của Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng các nước nói tiếng Bồ Đào Nha (PALOP), Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi (SADC)...

Mozambique thúc đẩy chính sách hướng Đông thông qua tăng cường hợp tác với Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Việt Nam...; là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2024.

Thời gian qua, Chính phủ Mozambique tập trung vào các chương trình xóa đói, giảm nghèo, bảo đảm an ninh lương thực, tích cực kêu gọi đầu tư nước ngoài, tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng, phát huy nội lực xây dựng đất nước. Nhờ đó, Mozambique đã đạt nhiều thành công trong cải cách kinh tế.

Việt Nam và Mozambique có quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống, hai nước duy trì quan hệ tốt đẹp ở các kênh Đảng và Nhà nước. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 25/6/1975, đúng ngày Mozambique tuyên bố độc lập.

Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng FRELIMO cầm quyền có quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp, là nền tảng chính trị vững chắc thúc đẩy quan hệ hai nước trên nhiều lĩnh vực. Việt Nam và Mozambique tích cực phối hợp, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương, ủng hộ lẫn nhau vào Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, trong đó Việt Nam là nhiệm kỳ 2020-2021, Mozambique nhiệm kỳ 2023-2024.

Mozambique ủng hộ Việt Nam ứng cử vị trí thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2023-2025. Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao, trong đó nổi bật là cuộc hội đàm trực tuyến giữa Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch Đảng FRELIMO, Tổng thống Filipe Jacinto Nyusi tháng 6/2022; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăm Mozambique năm 2016; Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Công an Tô Lâm thăm Mozambique năm 2019; Tổng thống Armando Guebuza và Chủ tịch Quốc hội Esperanca Bias của Mozambique thăm Việt Nam vào các năm 2007 và 2022. Hai nước tổ chức thành công Kỳ họp lần thứ 4 của Ủy ban liên Chính phủ tại Mozambique tháng 5/2023.

Trên chặng đường gần 50 năm hợp tác cùng phát triển, Việt Nam và Mozambique đã gặt hái nhiều thành tựu nổi bật trong các lĩnh vực hợp tác truyền thống như chính trị, kinh tế, thương mại, y tế, nông nghiệp, giáo dục…; đồng thời mở rộng hợp tác về thông tin truyền thông, chuyển đổi số… Về kinh tế, liên doanh viễn thông Movitel (giữa Tập đoàn Viettel và công ty SPI của Mozambique) với tổng đầu tư lũy kế hơn 600 triệu USD là điểm sáng trong đầu tư nước ngoài của Viettel và là biểu tượng thành công cho hợp tác kinh tế Việt Nam-Mozambique

Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2023 đạt 546,4 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu gạo, phân bón, hàng hóa đa dạng trị giá 127 triệu USD và nhập khẩu 419,4 triệu USD chủ yếu là than các loại và hạt điều.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, hai nước triển khai thành công một số dự án nông nghiệp, nổi bật là dự án Hợp tác nghiên cứu, phát triển cây lương thực, cây thực phẩm tại Mozambique giai đoạn 2013-2017, trong đó Việt Nam hỗ trợ 1,96 triệu USD, được lãnh đạo cấp cao Mozambique đánh giá cao. Về y tế và giáo dục, Việt Nam từng cử nhiều lượt chuyên gia y tế, giáo dục sang làm việc tại Mozambique. Hai nước ký nhiều thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, y tế, nông nghiệp, giáo dục, hàng không, bảo vệ đa dạng sinh học, an ninh, quốc phòng...

Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Filipe Jacinto Nyusi và Phu nhân, theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Phu nhân, thể hiện Mozambique mong muốn củng cố, thúc đẩy hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống, cũng như coi trọng vai trò, vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế của Việt Nam.

Chuyến thăm thể hiện việc tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội lần thứ XIII của Đảng, Đề án phát triển quan hệ giữa Việt Nam và các nước Trung Đông-châu Phi giai đoạn 2016-2025, trong đó khẳng định chủ trương nhất quán của Đảng, Nhà nước Việt Nam luôn coi trọng quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống với các quốc gia bạn bè tại châu Phi, trong đó có Mozambique.

Chúc chuyến thăm chính thức của Tổng thống Mozambique Filipe Jacinto Nyusi và Phu nhân tới Việt Nam thành công tốt đẹp, góp phần gia tăng hiểu biết, tin cậy chính trị và tạo động lực mới, làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai nước./.