Trong các năm qua, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã thực hiện tốt công tác đối ngoại với lực lượng quản lý, bảo vệ biên giới, cửa khẩu phía đối diện. Nhằm nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, các phương pháp, hình thức đối ngoại biên phòng được triển khai khá đa dạng. Đối với những vấn đề cần giải quyết trực tiếp, ví dụ như khảo sát thực địa liên quan đến đường biên, lối mở, bờ kè hay thống nhất một số nội dung liên quan đến phương án chỉnh trang khuôn viên khu vực cửa khẩu, thì ưu tiên hình thức gặp gỡ trên biên giới.
Bên cạnh đó, hai bên biên giới Lai Châu và Trung Quốc cũng thường xuyên thực hiện cơ chế hội đàm định kỳ hoặc đột xuất. Trong năm 2024, hai bên đã ghi nhận một số Biên bản của các cuộc hội đàm giữa Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh với các lực lượng bảo vệ biên giới, cửa khẩu Trung Quốc; hội đàm công tác nghiệp vụ với Chi đội Quản lý biên giới Hồng Hà, Trung Quốc tại TP. Lai Châu, tỉnh Lai Châu; hội đàm công tác năm 2024 với BĐBP khu vực Mông Tự, Trung Quốc tại Trung Quốc…
Giữa hai bên cũng thường xuyên tổ chức tuần tra liên hợp chấp pháp, tuần tra song phương trên biên giới. Biên phòng Lai Châu và lực lượng quản lý biên giới của Trung Quốc thực hiện tuần tra liên hợp chấp pháp theo phương án tổng thể liên hợp tuần tra và thống nhất thành lập Bộ Chỉ huy liên hợp. Mỗi bên thành lập 3 đội tuần tra trên đất liền và 2 tổ liên lạc tuần tra từ Mốc 29 đến Mốc 71 bằng hình thức hành quân bộ kết hợp xe ô tô theo hình thức biên đối biên, điểm đối điểm, tuyến đối tuyến.
Trong năm 2024, BĐBP tỉnh Lai Châu đã thực hiện tuần tra liên hợp chấp pháp với Chi đội Quản lý Biên giới Hồng Hà, Trạm Kiểm tra Biên phòng xuất nhập cảnh Kim Thủy Hà, Trung Quốc được 12 lần, với sự tham gia của 624 lượt cán bộ của cả hai nước Việt Nam và Trung Quốc.
Phía Việt Nam cũng thực hiện tuần tra song phương với Đại đội quản lý biên giới Kim Bình, Trung Quốc được 3 lần với 144 lượt cán bộ, chiến sĩ hai bên tham gia; Phối hợp với Đại đội quản lý biên giới Kim Bình, Trung Quốc thành lập 12 đội tuần tra tổ chức hoạt động liên hợp chỉnh đốn an ninh biên giới Việt Nam - Trung Quốc nhân dịp kỷ niệm 75 năm Ngày Quốc khánh nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa (01/10/1949 - 01/10/2024).
Thông qua công tác tuần tra đã kịp thời phát hiện ngăn chặn các hoạt động tội phạm. Đồng thời, các đội còn tăng cường tuyên truyền cho cư dân biên giới về quy định pháp luật quản lý bảo vệ biên giới; nâng cao ý thức tự giác tuân thủ pháp luật và đấu tranh ngăn chặn các hành vi xuất nhập cảnh trái phép, đánh bắt, trồng trọt qua biên giới. Qua đó góp phần quan trọng trong phòng, chống, đấu tranh các hoạt động vi phạm pháp luật, nhất là hoạt động xuất nhập cảnh trái phép, duy trì ổn định an ninh, trật tự khu vực biên giới hai bên.
Đại tá Triệu Quốc Nguậy, Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh Lai Châu cho biết thêm: Lực lượng quản lý bảo vệ biên giới, cửa khẩu hai bên đã chủ động trao đổi thông tin tình hình trong công tác phối hợp quản lý bảo vệ biên giới, cửa khẩu; đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hoạt động vi phạm pháp luật qua biên giới; phối hợp xác minh, trao trả các trường hợp xuất nhập cảnh trái phép.
Bên cạnh đó, BĐBP Lai Châu cũng tăng cường triển khai các hoạt động giao lưu “sứ giả hữu nghị”; tổ chức thăm hỏi, chúc mừng, giao lưu văn hóa, thể dục - thể thao trong các dịp lễ, tết, ngày truyền thống quan trọng của hai bên; tham dự Hội chợ thương mại quốc tế Việt - Trung, triển lãm chiêu thương dược liệu tại huyện Kim Bình Vân Nam, Trung Quốc.
Đặc biệt, mô hình kết nghĩa cụm dân cư hai bên biên giới Lai Châu - Trung Quốc đã góp phần tăng cường tình đoàn kết, hợp tác giữa Nhân dân hai bên biên giới, tạo điều kiện thuận lợi cho Nhân dân hai bên giao lưu văn hoá, kinh tế, trao đổi hàng hóa. Đồng thời, Nhân dân hai bên biên giới tích cực tham gia cùng lực lượng bảo vệ biên giới mỗi bên, bảo vệ đường biên, cột mốc, cùng nhau giải quyết các vụ việc xảy ra thấu tình đạt lý, đúng Hiệp định, Quy chế, thoả thuận biên giới và pháp luật của mỗi nước.
Hiện nay, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu (Việt Nam) và huyện Kim Bình, Vân Nam, (Trung Quốc) đã có 4 cặp thôn bản kết nghĩa hữu nghị gồm: bản Pô Tô, xã Huổi Luông với bản Cửa Cải; bản Gia Khâu, xã Sì Lở Lầu kết nghĩa với bản Seo Cô San; bản Ma Ly Pho, xã Ma Li Pho kết nghĩa với bản Bạch Thạch Nham; bản Vàng Pheo, xã Mường So kết nghĩa với bản Kim Thủy Hà, thị trấn Kim Thủy Hà, huyện Kim Bình.
Huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu và huyện Lục Xuân, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc cũng đã có 3 cặp thôn bản, xã trấn, xã kết nghĩa. Đó là bản U Ma, bản Pa Thắng xã Thu Lũm, Mường Tè kết nghĩa với thôn Ma Ni Tân Trại, bản Đại Mã Giác (thuộc trấn Bình Hà); xã Thu Lũm kết nghĩa với trấn Bình Hà, huyện Lục Xuân, tỉnh Vân Nam.
Thực hiện nghiêm túc đường lối đối ngoại của Đảng ta, BĐBP tỉnh Lai Châu đã triển khai công tác đối ngoại Biên phòng linh hoạt, hiệu quả. Những kết quả đạt được trong công tác đối ngoại Biên phòng đã góp phần xây dựng biên giới Việt Nam - Trung Quốc hòa bình, hữu nghị, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của các bên. Qua đó, góp phần tích cực vào phát triển quan hệ Việt - Trung vững chắc, ổn định, bền vững lâu dài và hiệu quả.
Lai Châu là tỉnh biên giới phía Tây Bắc của Tổ quốc có diện tích tự nhiên lớn thứ 10/63 tỉnh, thành phố; đặc biệt, Lai Châu có 265,165km đường biên giới giáp với Trung Quốc với 8 đơn vị hành chính cấp huyện; 106 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có 4 huyện, 22 xã biên giới.