Dự Lễ có Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Kon Tum Dương Văn Trang; các vị lãnh đạo Tỉnh ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; cán bộ lão thành cách mạng và thân nhân Cựu tù chính trị bị địch bắt, tù đày tại Ngục Kon Tum

Tại buổi Lễ, các đại biểu đã dâng hương, dâng hoa bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, kính cẩn nghiêng mình trước anh linh của các anh hùng liệt sỹ đã hy sinh trong hai cuộc đấu tranh lưu huyết, đấu tranh tuyệt thực nói riêng và các chiến sĩ Cộng sản đã hy sinh trong thời gian bị giam cầm tại Nhà Ngục Kon Tum nói chung.

Phát biểu tại buổi Lễ, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Kon Tum Lê Ngọc Tuấn nhấn mạnh: Lễ đón nhận danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Tập thể chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Ngục Kon Tum được tổ chức nhân dịp Kỷ niệm 94 năm Ngày truyền thống Đảng bộ tỉnh Kon Tum (25/9/1930 - 25/9/2024), là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống đấu tranh anh dũng, kiên cường, giáo dục truyền thống yêu nước, lòng biết ơn sâu sắc đối với các thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập, tự do, vì sự toàn vẹn, thống nhất của Tổ quốc.

Với niềm tự hào, niềm tin sâu sắc vào Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh và Bác Hồ vĩ đại, Đảng bộ, quân và dân các dân tộc tỉnh Kon Tum kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, quyết tâm tiếp tục xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh; nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền; xây dựng tỉnh Kon Tum ổn định và phát triển bền vững trong thời gian tới.

Nhà ngục Kon Tum là nơi giam giữ tù chính trị được thực dân Pháp thành lập sớm nhất ở khu vực Tây Nguyên từ những năm 1915 - 1917. Năm 1930, thực dân Pháp bắt đầu đưa tù nhân chính trị từ nơi khác về giam giữ tại đây với âm mưu thâm độc là vừa cách ly tù chính trị với phong trào cách mạng ở miền xuôi; đồng thời, lợi dụng lam sơn chướng khí, lao động khổ sai, ăn uống kham khổ để giết dần, giết mòn người tù.

Tháng 6/1930, đồng chí Ngô Đức Đệ (một đảng viên bị bắt trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh) là người tù chính trị đầu tiên được đưa từ nhà lao Vinh (Nghệ An) lên giam giữ tại đây. Từ tháng 12/1930 đến tháng 3/1931, số lượng tù chính trị đưa lên giam cầm tại Nhà Ngục Kon Tum lên đến gần 300 người.

Tại đây, với tinh thần của người đảng viên Cộng sản, đồng chí Ngô Đức Đệ đã phát huy tinh thần cách mạng, sáng tạo vượt qua sự giám sát nghiêm ngặt của kẻ địch, tìm cách tuyên truyền gây dựng cơ sở cách mạng trong lòng địch, cảm hóa, giác ngộ tư tưởng cách mạng và kết nạp được nhiều đồng chí như Huỳnh Đăng Thơ, Huỳnh Liễu, Nguyễn Cừ vào Đảng. Đây chính là tiền đề để hình thành nên tổ chức Đảng sớm nhất ở Tây Nguyên.

Một trong những sự kiện lịch sử phản ánh tinh thần đấu tranh kiên cường của người tù Cộng sản trước sự đàn áp dã man của thực dân Pháp đó là cuộc đấu tranh Lưu huyết diễn ra vào ngày 12/12/1931. Cuộc đấu tranh Lưu huyết với tinh thần quyết liệt, chấp nhận hy sinh của các tù nhân chính trị vì mục tiêu cao cả “Chết để sống”, “Chết một người để cứu muôn người” đã gây được tiếng vang lớn đối với dư luận thế giới về quyền tự do công lý và nhân phẩm con người. Cuộc đấu tranh đã thể hiện bản lĩnh, khí phách hiên ngang của các chiến sĩ Cộng sản trước lưỡi lê, mũi súng bạo tàn của quân thù; thể hiện ý chí khát vọng vươn lên giành quyền tự do, đấu tranh vì độc lập cho dân tộc, cho Tổ quốc quyết sinh.

Với giá trị và ý nghĩa lịch sử to lớn, ngày 16/11/1988, Ngục Kon Tum đã được Bộ Văn hoá, Thông tin (nay là Bộ văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích lịch sử Quốc gia.

Để ghi nhận công lao to lớn của Tập thể chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày tại Ngục Kon Tum, thời kỳ 1930 - 1931, ngày 21/11/2022 Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã ban hành Quyết định số 1384/QĐ-CTN về việc truy tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho Tập thể chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tại Ngục Kon Tum, vì đã có thành tích xuất sắc trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.