Thị xã Ninh Hòa có 21 DTTS sinh sống với 1.424 hộ, hơn 5.000 nhân khẩu, chiếm 2,2% dân số toàn thị xã, trong đó đông nhất là dân tộc Raglay. Đồng bào DTTS của thị xã sống tập trung chủ yếu ở 2 xã Ninh Tây, Ninh Tân.
Bà Trần Thị Cúc, Trưởng phòng Dân tộc thị xã Ninh Hòa cho biết, mỗi năm, địa phương đều tổ chức bình chọn và công nhận Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Trên địa bàn thị xã có 7 Người có uy tín được bình chọn và được UBND thị xã, UBND tỉnh phê duyệt, trong đó có 6 người ở xã Ninh Tây và 1 người ở xã Ninh Tân.
Phát huy vai trò của mình, những năm qua, những Người có uy tín trên địa bàn thị xã được ví như những "cánh chim không mỏi", miệt mài, tích cực vận động đồng bào lao động sản xuất, sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn được cấp và nguồn vốn vay để đầu tư mua giống, làm chuồng trại, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi... tăng thu nhập, từng bước ổn định đời sống; tích cực tuyên truyền, vận động Nhân dân đóng góp ngày công lao động tham gia làm đường giao thông nội thôn, đường vào khu sản xuất, tu sửa kênh mương thủy lợi, đổi mới cách làm ăn, xây dựng vườn đồi, làm kinh tế trang trại, không phá rừng làm rẫy...
Đồng thời, các già làng, trưởng thôn, Người có uy tín luôn gương mẫu đi đầu thực hiện và tuyên truyền, vận động dòng họ, Nhân dân trong thôn xóa bỏ những hủ tục trong việc cưới, việc tang và lễ hội, đẩy lùi các tệ nạn xã hội; tham gia hòa giải, giải quyết các mâu thuẫn xảy ra trong cuộc sống; có ý thức giữ gìn phong tục tập quán, bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc; thực hiện tốt chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình… được bà con kính trọng, tin yêu.
Điển hình như Người có uy tín Y Hồng, dân tộc Ê Đê ở thôn Buôn Lác, xã Ninh Tây. Ông Y Hồng đã cùng với các đoàn thể ở thôn, làm tốt công tác vận động trẻ em tiêm vắc xin phòng bệnh, thực hiện các biện pháp phòng, chống suy dinh dưỡng trẻ em; vận động phụ nữ có thai chủ động khám thai định kỳ và sinh con ở trạm y tế hoặc bệnh viện; vận động đồng bào đưa con em đến trường, trở lại trường học. Ngoài ra, ông còn gương mẫu đi đầu trong các phong trào phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Ở thôn Buôn Đung, xã Ninh Tây có ông Y Cho, dân tộc Ê Đê đang có nhiều đóng góp trong việc bảo tồn phong tục tập quán của người Ê Đê. Ông cùng đồng bào Ê Đê trong thôn tổ chức lễ hội cúng bến nước, từ đó mà lễ hội đến nay luôn được duy trì tổ chức hằng năm.
Đặc biệt, ông Y Cho rất tích cực vận động con cháu, thế hệ trẻ học ngôn ngữ dân tộc để bảo tồn và phát huy tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình; tham gia các phong trào xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ hiếu học, thực hiện tốt phong trào khuyến học, khuyến tài, gây quỹ giúp học sinh nghèo hiếu học có điều kiện đến trường.
Ông Nguyễn Minh Thư, Phó Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa cho biết: Hàng năm, Thị ủy, UBND thị xã đều chỉ đạo các cấp ủy, chính quyền cấp xã quan tâm, thực hiện đầy đủ chính sách đối với Người có uy tín; động viên, khuyến khích Người có uy tín phát huy vai trò gương mẫu, tiên phong, dẫn dắt Nhân dân chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và thực hiện hiệu quả các phong trào phát động ở địa phương.
“Nhằm phát huy hơn nữa vai trò của Người có uy tín, trong giai đoạn 2022 - 2025, thị xã Ninh Hòa tiếp tục đẩy mạnh việc triển khai thực hiện các chế độ, chính sách cho Người có uy tín theo quy định như: Thăm hỏi, động viên vào các dịp lễ, Tết, ốm đau; tổ chức cho Người có uy tín tham quan, tìm hiểu, học tập kinh nghiệm ở một số tỉnh bạn...”, Phó Chủ tịch Nguyễn Minh Thư cho biết thêm.