Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về ý nghĩa của việc tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS, thưa ông?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Theo Nghị định số 05/2011/NĐ-CP của Chính phủ về công tác dân tộc, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi sẽ tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh định kỳ 5 năm một lần. Đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước đối với vùng đồng bào DTTS và ghi nhận công lao đóng góp của đồng bào các DTTS trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.

Đối với tỉnh Kiên Giang, Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV năm 2024 là dịp để đánh giá kết quả thực hiện Quyết tâm thư Đại hội đại biểu lần thứ III năm 2019; đánh giá những thành tựu, kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc, phát triển kết cấu hạ tầng cơ sở, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2019 – 2024 trên địa bàn tỉnh.

Đại hội cũng là dịp để ghi nhận, tôn vinh và biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu trong đồng bào các DTTS trong sự nghiệp xây dựng, hội nhập phát triển và bảo vệ đất nước giai đoạn vừa qua; đồng thời là một trong những sự kiện tiêu biểu hướng tới chào mừng Đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Phóng viên: Thưa ông, nhìn lại 5 năm thực hiện Quyết tâm thư của Đại hội đại biểu lần thứ III năm 2019, vùng đồng bào DTTS của tỉnh đã có bước phát triển như thế nào?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Tại Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ III năm 2019, các đại biểu đã nhất trí thông qua Quyết tâm thư, đồng lòng chung sức cùng với các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu về phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2019 - 2024, nâng cao đời sống đồng bào DTTS, thu hẹp khoảng cách chênh lệch về mức sống giữa các dân tộc trong tỉnh. Với tinh thần đó, cùng sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo tỉnh và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nỗ lực của đồng bào các dân tộc, vùng đồng bào DTTS của tỉnh đã có bước phát triển vượt bậc.

Một trong những chỉ tiêu được thông qua tại Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ III năm 2019 là đến năm 2024 giảm tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS của tỉnh còn khoảng 3%. Với nguồn lực đầu tư đồng bộ, được các cấp ngành, địa phương triển khai quyết liệt, hết năm 2023, toàn tỉnh còn 1.679 hộ nghèo là người DTTS, chiếm 2,40% tổng số hộ nghèo của tỉnh (năm 2019 là 4.855 hộ nghèo DTTS, chiếm 7,29%, giảm 4.89%)

Công tác xây dựng nông thôn mới (NTM) được đồng bào quan tâm hưởng ứng, tích cực tham gia. Trong 49 đơn vị hành chính cấp xã thuộc vùng DTTS có 41 xã thực hiện chương trình NTM, đến nay có 37/41 xã vùng DTTS của tỉnh được công nhận đạt chuẩn NTM, 06 xã vùng DTTS được công nhận xã NTM nâng cao. Công tác bảo tồn bản sắc văn hóa các DTTS luôn được giữ gìn và phát huy; công tác an sinh xã hội được quan tâm thực hiện. Chất lượng giáo dục và đào tạo vùng DTTS tiếp tục được nâng lên; công tác khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe Nhân dân tiếp tục được các cấp, các ngành quan tâm thực hiện tốt, an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội vùng DTTS được duy trì ổn định.

Phóng viên: Theo ông, nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển vùng đồng bào DTTS của tỉnh trong những năm qua là gì?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Từ năm 2021 đến nay, nguồn lực từ các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) là một trong những nguồn lực chính góp phần quan trọng hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nói chung, của vùng đồng bào DTTS nói riêng. Các chính sách an sinh xã hội khác cũng là nguồn lực giúp cho hộ nghèo, hộ cận nghèo DTTS trên địa bàn phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống và vươn lên thoát nghèo.

Với nguyên tắc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên địa bàn đặc biệt khó khăn, Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg đã góp phần quan trọng giải quyết các vấn đề cấp thiết ở vùng đồng bào DTTS của tỉnh, từ đó tạo nền tảng, động lực để thực hiện hiệu quả Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, Chương trình MTQG xây dựng NTM.

Nhận thức được ý nghĩa của Chương trình MTQG 1719 nên tỉnh đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện. Nhờ đó, đến hết năm 2023, có 12/21 mục tiêu cụ thể, các chỉ tiêu chủ yếu của Chương trình đã thực hiện đạt và vượt kế hoạch đề ra. Còn lại 9/21 mục tiêu cụ thể, các chỉ tiêu chủ yếu, tỉnh sẽ phấn đấu hoàn thành đúng tiến độ kế hoạch của Chương trình.

Phóng viên: Sự phát triển của vùng đồng bào DTTS của tỉnh có đóng góp rất quan trọng của những “đầu tàu” trong đồng bào DTTS; nhiều người đã được biểu dương, tôn vinh tại Đại hội đại biểu lần thứ III năm 2019. Trong 5 năm qua, vai trò của lực lượng quần chúng đặc biệt này đã được phát huy như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Năm 2019, có gần 250 đại biểu ưu tú đại diện cho trên 280 nghìn đồng bào các DTTS trên địa bàn tỉnh tham dự Đại hội đại biểu lần thứ III; trong đó có các đại biểu là Người có uy tín trong đồng bào DTTS, là trưởng dòng họ, trưởng ấp, nhà sư, các chức sắc tôn giáo, người sản xuất, kinh doanh giỏi… Từ sau đại hội, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS của tỉnh đã và đang phát huy mạnh mẽ vai trò, thể hiện tính tiên phong, nêu gương trên các mặt công tác, đóng góp quan trọng trong những thành tựu về lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc trên địa bàn. Tỉnh sẽ tiếp tục nâng cao nhận thức của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp và trách nhiệm của người đứng đầu về vị trí, vai trò của Người có uy tín trong đồng bào DTTS.

Phóng viên: Những thành tựu cũng như những vấn đề đặt ra ở vùng đồng bào DTTS của tỉnh sẽ được đánh giá tại Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh trong thời gian tới. Ông có thể cho biết công tác chuẩn bị tổ chức đại hội đã được tỉnh triển khai như thế nào?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Sau khi có Công văn số 1302/UBDT-DTTS, ngày 27/7/2023 của Ủy ban Dân tộc về việc hướng dẫn tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV năm 2024, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo; các cơ quan, đơn vị, địa phương chuẩn bị chu đáo nội dung và các điều kiện tổ chức đại hội.

Theo đó, việc xây dựng báo cáo chính trị của đại hội phải đánh giá thành tựu, kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc, phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, giảm nghèo, xây dựng NTM... từ đại hội trước đến đại hội lần này và kết quả thực hiện Quyết tâm thư đại hội đại biểu các DTTS các cấp. Đồng thời, tổ chức đóng góp ý kiến dự thảo báo cáo chính trị của đại hội của cấp trên và cấp mình phù hợp với chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và yêu cầu, nhiệm vụ công tác dân tộc trong giai đoạn mới.

Các báo cáo điển hình của tập thể, cá nhân tiêu biểu về các lĩnh vực phải thể hiện được kết quả công tác giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới; các chương trình mục tiêu quốc gia, các phong trào thi đua yêu nước của địa phương... Trong đó, đề xuất về giải pháp, cơ chế, chính sách phát triển vùng có đông đồng bào DTTS sinh sống trên địa bàn tỉnh giai đoạn tiếp theo.

Để chào mừng Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ IV, các địa phương căn cứ tình hình thực tế, tổ chức các hoạt động phù hợp, bảo đảm thiết thực, trang trọng, ý nghĩa. Dự kiến, thời gian tổ chức đại hội cấp huyện hoàn thành trước ngày 30/6/2024 và tỉnh sẽ chọn huyện Quao tổ chức điểm để rút kinh nghiệm cho các đơn vị khác; cấp tỉnh hoàn thành trước ngày 30/11/2024.

Phóng viên: Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ IV năm 2024 của tỉnh có những điểm nhấn gì, thưa ông?

Ông Nguyễn Lưu Trung: Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024 có chủ đề: “Các dân tộc đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, phát huy lợi thế, tiềm năng, hội nhập và phát triển bền vững”. Với chủ đề này, việc lựa chọn đại biểu phải đảm bảo có đầy đủ đại biểu đại diện cho cộng đồng các DTTS cư trú ở địa phương nơi tổ chức Đại hội, thuộc tất cả các lĩnh vực như: nông nghiệp, công nghiệp, khoa học - công nghệ, thương mại, văn hoá, xã hội, giáo dục, y tế, tôn giáo, an ninh, quốc phòng…; đảm bảo hài hòa về cơ cấu độ tuổi, quan tâm đại biểu trẻ, tỷ lệ đại biểu nữ tham dự Đại hội tối thiểu đạt 30%...; đặc biệt quan tâm đảm bảo thành phần đại biểu là người có uy tín, các vị sư trong Hội Đoàn kết sư sãi yêu nước tỉnh, Hội tương tế người Hoa, cơ sở sinh hoạt tôn giáo của người Chăm, nông dân… từ đó chia sẻ những kết quả đạt được trong thời gian qua, cũng là dịp gửi gắm những tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các DTTS đến Đại hội, góp phần cùng đồng bào các dân tộc trong tỉnh chung tay xây dựng quê hương ngày càng thắm tình hữu nghị, thủy chung và bền vững.

Để lan tỏa các phong trào thi đua, thiết thực chào mừng Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ IV năm 2024, hướng tới chào mừng Đại hội đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2025 – 2030, tỉnh cũng chú trọng đẩy mạnh công tác tuyên truyền trước, trong và sau đại hội. Ngay từ đầu năm 2024, Tiểu ban Tuyên truyền phuc vụ Đại hội đã được thành lập. Nội dung tuyên truyền tập trung phản ánh kết quả thực hiện công tác dân tộc, chính sách dân tộc, về xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và phong trào thi đua yêu nước của đồng bào các DTTS tỉnh Kiên Giang giai đoạn 2019 - 2024; tuyên truyền các gương điển hình trong đồng bào DTTS của tỉnh.

Trân trọng cảm ơn ông!