Đặc biệt,  đây là HTX được tuyên dương khen thưởng nhiều lần trong Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Men theo con đường đất lầy lội chừng hơn 1 cây số, chúng tôi mới tìm được đến bãi rác thôn Hùng Sơn, thị trấn Đình Cả, huyện Võ Nhai (Thái Nguyên). Trong cái nắng chang chang đầu hè, những núi rác ngồn ngộn bốc lên mùi hôi thối nồng nặc quả là không dễ chịu gì.

Thế nhưng, giữa núi rác khổng lồ ấy, những người phụ nữ trong trang phục kín mít, tay vẫn thoăn thoắt phân loại rác. Có người hì hụi đưa rác vào lò đốt cả nghìn độ c. Ấy vậy mà, chỉ còn 2 con mắt hở ra vẫn đủ cho người đối diện thấy những người phụ nữ này đang rất vui với công việc của mình.

Xã viên HTX Phú Cường tiến hành phân loại rác.

Ngừng tay trong chốc lát, chị D cho chúng tôi biết, công việc xử lý rác ở đây tuy vất vả, nhưng đã góp phần thay đổi cuộc đời của chị. Nhớ lại quá khứ khổ đau, chị D dưng dưng nước mắt. Nhà chị cách bãi rác này chừng 10 cây số, chị đã có chồng và 2 con. Nhưng chồng chị suốt ngày say xỉn thường về nhà đánh đập mẹ con chị. Vào một đêm tối trời, anh chồng say rượu khật khưỡng về nhà, rồi chẳng hiểu làm sao tự tay đốt mái nhà tranh vốn xiêu vẹo trong mỗi cơn gió chiều. Vậy là mẹ con chị bị đẩy ra đường không nhà, không cửa. Trong lúc tưởng chừng như tuyệt vọng ấy, rất may chị được một người trong Hội Phụ nữ xã giới thiệu về làm việc tại HTX môi trường Phú Cường, thị trấn Đình Cả. Gửi lại con cho ông bà ngoại, chị trở thành xã viên của HTX. Tuy công việc có hơi vất vả, nhưng cũng giúp chị đủ trang trải cuộc sống và nuôi hai con ăn học.

Cách đó không xa, chị M cũng bùi ngùi kể lại hoàn cảnh của mình, chị M lấy chồng cách đây 3 năm. Cũng như biết bao nhiêu người phụ nữ trong vùng khác, chị chẳng mong có cuộc sống giàu sang chỉ mong gia đình êm đềm. Ấy vậy mà, lấy nhau được một thời gian, chị M phát hiện chồng thường xuyên rượu chè, thậm chí còn nghiện ma túy nên thường xuyên về nhà đánh đập chị. Đau đớn, ê chề và xấu hổ, có lúc chị M đã từng nghĩ đến cái chết. Rất may sau đó chị biết đến HTX môi trường Phú Cường, rồi về đây đầu quân làm xã viên. Cuộc sống vất vả nhưng thầm lặng giữa núi rừng này khiến cho chị nguôi ngoai mặc cảm về số phận để trở lại những ngày vui sống.

Nói về các xã viên, chị Ngô Thị Mai, Giám đốc HTX Phú Cường cho biết, HTX được thành lập từ năm 2001 nhưng gần như không hiệu quả, các xã viên bỏ ra ngoài hết. Đến năm 2011, chị được địa phương vận động nhận lại HTX gần phá sản này. Để vực lại HTX, việc đầu tiên chị làm là tìm nhân sự. Sau nhiều đêm trăn trở, chị quyết định đi vận động các chị em có hoàn cảnh khó khăn về làm việc. Sau một thời gian, 8 xã viên, với 8 mảnh đời khác nhau nhưng đều là phụ nữ người DTTS có cùng chung số phận bất hạnh tìm đến bãi rác làm việc và để nương tựa phần đời của mình.

Khi đã tái lập được HTX, nhưng hành trình làm việc của họ cũng không dễ dàng gì. Tại thời điểm 2011, người dân chưa có nhận thức cao về môi trường. Nhiều người không chịu nộp lệ phí thu gom rác thải, rồi có người còn rình ban đêm đổ trộm rác vào thùng của HTX.

Vậy là chị Mai lại phải bỏ thời gian nghiên cứu Luật Môi trường, học tập các mô hình ở các địa phương khác rồi tham mưu cho huyện, đưa Luật Môi trường vào hương ước của các bản, các làng.

Chị Mai nhớ lại: “Mới đầu, tôi phải trực tiếp cùng các xã viên đi từng bản, gõ cửa từng nhà vận động, tuyên truyền cho người dân hiểu. Thế rồi mưa dầm thấm lâu. Trước năm 2011, HTX chỉ có 350 hộ dân và 17 cơ quan tham gia đóng lệ phí thì đến nay, HTX đã vận động được trên 700 hộ dân và 62 cơ quan ký hợp đồng thu gom rác thải.

Hiện nay, HTX môi trường Phú Cường còn đầu tư lò đốt rác thải hàng chục triệu đồng, 1 xe ô tô chở rác. Địa bàn của HTX được mở rộng ra 2 xã lân cận là Phú Thượng và Lâu Thượng đem lại thu nhập ổn định cho các xã viên, đồng thời đảm bảo môi trường xanh, sạch, đẹp.

Với những thành tích nổi bật, chị Ngô Thị Mai cùng HTX môi trường Phú Cường đã vinh dự nhiều lần được Huyện ủy Võ Nhai và Tỉnh ủy Thái Nguyên tuyên dương khen thưởng trong cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Đồng thời, chị Mai còn được nhận Bằng khen tại Hội nghị biểu dương điển hình phụ nữ làm kinh tế giỏi toàn quốc, giai đoạn 2002-2013.

HIẾU ANH - QUỲNH HƯƠNG