Phát biểu khai mạc Hội thảo, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến cho biết: Việc Quốc hội khóa XIV ban hành Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 và Nghị quyết số 120/2020/QH14 ngày 19/6/2020 phê duyệt Đề án Tổng thể và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 là sự kiện mang dấu ấn lịch sử trong công tác dân tộc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào vùng DTTS và miền núi. Đây là một giải pháp đột phá có tính chất quyết định để thu hẹp dần khoảng cách về trình độ phát triển giữa vùng DTTS và miền núi so với các vùng thuận lợi nhằm thực hiện chủ trương “Không để ai bị bỏ lại phía sau”. Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, UBDT đang phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, địa phương hoàn tất các thủ tục để Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư từ năm 2021.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm chia sẻ, chính sách dân tộc giai đoạn tới được tiếp cận theo 3 nhóm chính sách chính, đó là: chính sách theo khu vực, vùng miền; chính sách tiếp cận theo lĩnh vực; chính sách theo dân tộc và nhóm dân tộc. Mục đích của việc phân định vùng DTTS và miền núi theo trình độ phát triển, xác định lĩnh vực ưu tiên, tiêu chí xác định dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù nhằm thực hiện nguyên tắc đầu tư có trọng tâm, trọng điểm và bền vững, tập trung cho các xã, thôn bản khó khăn nhất, giải quyết các vấn đề bức xúc, cấp bách nhất; ưu tiên hỗ trợ hộ nghèo, các nhóm dân tộc khó khăn nhất. Thực hiện nhiệm vụ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ giao UBDT đã chủ trì phối hợp với các bộ, ngành địa phương xây dựng dự thảo tiêu chí xác định nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù. Quá trình xây dựng đã lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các đồng chí lãnh đạo các cấp, các nhà quản lí, các nhà khoa học, các tập thể, cá nhân liên quan.
Bộ trưởng, Chủ nhiệm mong muốn các đại biểu đóng góp ý kiến tiếp cận nhiều góc độ khác nhau, toàn diện cả về lí luận và thực tiễn, UBDT sẽ nghiêm túc lắng nghe, tiếp thu một cách cầu thị, trách nhiệm cao nhất khi tham mưu trình Thủ tướng Quyết định tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù.
Các đại biểu khẳng định, đây là Hội thảo có ý nghĩa rất quan trọng và đánh giá cao UBDT đã chủ trì xây dựng Dự thảo quyết định một cách công phu, chu đáo, dự thảo cơ bản đã tiếp cận được với nội dung cần thực hiện. Để đóng góp hoàn thiện các tiêu chí, các đại biểu cho rằng, cần thống nhất các chỉ số, có căn cứ vào các Luật cụ thể, rõ ràng; xem xét lại một số chỉ tiêu; bổ sung thêm một số tiêu chí về việc làm, chất lượng dân số; dựa vào điều kiện đặc thù của từng dân tộc để có tiêu chí riêng; làm rõ địa bàn, dân tộc sẽ phát sinh trong quá trình thụ hưởng chính sách giai đoạn tới…
Kết luận Hội thảo, Bộ trưởng, Chủ nhiệm UBDT Đỗ Văn Chiến đánh giá cao các ý kiến góp ý của các đại biểu. Bộ trưởng, Chủ nhiệm đề nghị Ban soạn thảo tiếp thu, hoàn chỉnh dự thảo Quyết định xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù. Bộ trưởng lưu ý, việc xác định tiêu chí cần phải ít, rõ ràng, dễ kiểm soát, có căn cứ điều tra; xác định nhóm dân tộc phải sinh sống thành cộng đồng; Lấy tiêu chí về hộ nghèo và dân số (dân số ít) làm căn cứ...và tăng cường phân cấp cho địa phương thực hiện..
Theo Dự thảo Quyết định về tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù áp dụng cho giai đoạn 2021-2025, tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn gồm: Có tổng tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo đa chiều từ 50% trở lên; có tổng tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo đa chiều dưới 50% và đáp ứng 3 trong 6 chỉ số đi kèm. Dân tộc có khó khăn đặc thù là dân tộc có đủ hai tiêu chí: Có dân số dưới 10.000 người; có tối thiểu 1 trong 3 chỉ số đi kèm...