Khi lòng dân đồng thuận…

“Rừng ma” thôn Ba De thuộc xã Linh Trường, huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. Đây là vùng đất chôn cất người chết của đồng bào Bru Vân Kiều. Theo phong tục, “rừng ma” là nơi linh thiêng, là “vùng đất cấm” không ai được tự tiện ra vào khi chưa được đồng ý. Mặt khác, người dân địa phương cũng có phong tục chôn cất một lần và không quay trở lại. Thành ra “rừng ma” càng bí hiểm, linh thiêng.

Theo báo cáo của huyện Gio Linh, dự án tuyến cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đi qua địa bàn huyện dài 11,9 km, có 119 hộ bị ảnh hưởng phải di dời. Trong đó, 51 ngôi mộ của 10 dòng họ người Bru Vân Kiều đang chôn cất trong khu “rừng ma” ở thôn Ba De.

Khi Dự án cao tốc Bắc - Nam, đoạn từ Vạn Ninh - Cam Lộ thuộc tỉnh Quảng Trị khởi động, đã khiến các cấp chính quyền nơi đây lo lắng do vướng một phần vào khu “rừng ma” của người Bru Vân Kiều. Nỗi lo lớn nhất là làm sao vận động Nhân dân để GPMB bảo đảm thời gian và tiến độ.

Ông Hồ Văn Hầu - Chủ tịch UBND xã Linh Trường, huyện Gio Linh cho biết: Khi bắt đầu thực hiện Dự án, chúng tôi lo lắm. Vì phong tục của bà con là chỉ chôn cất một lần thành ra việc tuyên truyền, vận động sẽ khó khăn.

Ngay sau khi Dự án phóng tuyến, cắm mốc… chính quyền các cấp ở Quảng Trị đã tổ chức nhiều cuộc họp bàn phương án vận động, tuyên truyền người dân hiểu rõ chủ trương như thế nào. Ông Võ Đắc Hóa - Chủ tịch UBND huyện Gio Linh kể: Chúng tôi đã tổ chức nhiều đoàn, trực tiếp vận động, tuyên truyền các già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ, các hộ gia đình có liên quan về tinh thần, chủ trương của chính phủ trong việc thi công Dự án. Huyện cũng đã huy động sự vào cuộc của của cả hệ thống chính trị, các đoàn thể để vận động, tuyên truyền cả ngày đêm.

Bằng sự vào cuộc kiên trì của các cấp chính quyền, đồng bào Bru Vân Kiều ở Gio Linh đã đồng thuận cao, “bước qua lời nguyền” để phối hợp các cấp chính quyền tiến hành di dời mồ mả nằm trong hợp phần Dự án. Đánh giá về điều này, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Võ Văn Hưng cho rằng: Từ thực tế kiểm tra hiện trường và lắng nghe ý kiến người dân, chúng tôi ghi nhận tinh thần của người dân là rất tốt, tuân thủ theo quy định của Nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi để các lực lượng triển khai GPMB. Lòng dân đã đồng thuận rất cao trong thực hiện Dự án.

Cao tốc sẽ thông

Theo Sở GTVT tỉnh Quảng Trị, tuyến cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đi qua các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ với chiều dài 32,53 km và có 477 hộ dân bị ảnh hưởng, phải tái định cư. Lãnh đạo tỉnh Quảng Trị xác định, đây là nhiệm vụ trọng tâm và huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc. Đồng thời, UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo GPMB của tỉnh đã đôn đốc, chỉ đạo quyết liệt các địa phương nằm trong vùng dự án đi qua là Vĩnh Linh, Gio Linh và Cam Lộ.

Theo ông Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, tỉnh đề nghị Bí thư Huyện ủy - Trưởng Ban Chỉ đạo GPMB các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Cam Lộ cần xác định công tác GPMB dự án thành phần cao tốc đoạn Vạn Ninh - Cam Lộ qua địa phương là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách trong quý I, II/2023 để chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.

Ông Hưng nhấn mạnh: Nhiều hộ dân phải di dời nhà cửa, trả mặt bằng để bàn giao cho chủ đầu tư thực hiện thi công cao tốc, khiến nhiều người băn khoăn. Nhưng vì cái chung, tỉnh mong bà con Nhân dân đồng lòng hỗ trợ với chính quyền. 

Người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng trị cũng đã thể hiện quan điểm, là tập trung đẩy nhanh tiến độ GPMB, nhưng phải bảo đảm theo quy định pháp luật và bảo đảm quyền lợi của người dân di dời đến nơi ở mới có điều kiện bằng hoặc tốt hơn nơi ở hiện tại theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 18/NQ-CP ngày 11/2/2022.

Theo thông tin từ Ban Chỉ đạo GPMB Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ tỉnh Quảng Trị, hiện nay các địa phương đã hoàn thành công tác duyệt hồ sơ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đang triển khai công tác GPMB và hồ sơ thiết kế các khu tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng tại Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đoạn qua địa bàn tỉnh.

Theo Ban Chỉ đạo GPMB Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ tỉnh Quảng Trị, 15/477 hộ dân tại vị trí khởi công dự án (xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ) đã được di dời.

Hiện nay, các địa phương đã hoàn thành công tác duyệt hồ sơ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, đang triển khai công tác GPMB và hồ sơ thiết kế các khu tái định cư, hoàn thành bước thiết kế bản vẽ thi công các khu tái định cư và lựa chọn nhà thầu để triển khai thi công xây dựng các khu tái đinh cư trong tháng 2/2023.

Lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Trị cũng cho biết, hiện nay Dự án cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ đoạn qua địa bàn tỉnh đã hoàn thành công tác bồi thường, chi trả tiền hỗ trợ GPMB được 23,9 km/32,53 km, đạt 73,5% (Cam Lộ 4,8/6,38 km, Gio Linh 9,0/11,9 km, Vĩnh Linh 10,1 km/14,25 km), đang tiếp tục thực hiện chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và hoàn thành bàn giao mặt bằng đảm bảo yêu cầu tiến độ dự án đề ra trong quý II/2023.