Giữa mùa khô, suối Lũng Pô thuộc địa bàn huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, đoạn giáp ranh với biên giới Trung Quốc, chỉ cần lội bộ cũng có thể bước qua. Giữa tháng 3, giữa trưa trời còn nắng, ấy thế mà chỉ cần tắt ánh mặt trời đã chuyển lạnh.

Cơn mưa rả rích những ngày qua khiến con đường rừng quanh co, khúc khuỷu càng thêm trơn trượt; khắp người dù đã bôi thuốc phòng, chống côn trùng nhưng chỉ sau vài tiếng những con vắt rừng ở đâu đã bâu chặt vào chân, tay, con nào, con nấy người to bằng nửa ngón tay út…

Trong bóng tối nhạt nhoà, các trinh sát Đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Bát Xát căng mắt theo dõi. Từ phía bên kia biên giới, có tiếng lạo xạo, mỗi lúc một to dần. Ngay lúc này, Đội trưởng Đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Bát Xát ra hiệu lệnh, 3 mũi công tác chia làm 3 mũi bí mật áp sát..

Phát hiện tổ công tác, đối tượng nam giới bỏ chạy, hai người phụ nữ ngay sau đó đã được đưa về trụ sở. Tại Công an huyện Bát Xát, họ khai tên là Phan Thị Hương (SN 2000) và Lương Thị Xiên (SN 1998, đều trú tại xã Thanh An, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên) đã nhập cảnh trái phép từ Trung Quốc về Việt Nam.

Qua đấu tranh, cả hai khai nhận ngày 28/2, họ đặt vấn đề với một người đàn ông Trung Quốc đưa về biên giới Việt Nam. Người đàn ông này đã cho Xiên và Hương số điện thoại của Chảo Láo Lở (SN 1982, trú tại xã A Mú Sung, huyện Bát Xát). Sau đó, Xiên kết bạn Zalo với Lở thì được Lở đồng ý.

Qua nói chuyện, Xiên đặt vấn đề với Lở về việc đưa Xiên và Hương về Việt Nam với giá là 300 nhân dân tệ/người, Lở đồng ý và hẹn đến ngày 2-3 thì Lở sẽ đón Xiên và Hương tại địa phận thuộc thôn Tùng Sáng, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát.

Đến 19h ngày 2/3, Xiên và Hương đến địa phận bờ sông đối diện thôn Tùng Sáng, xã A Mú Sung, huyện Bát Xát lội qua sông sang bờ Việt Nam đi bộ lên ven đường tỉnh lộ 156 thuộc địa phận thôn Tùng Sáng, xã A Mú Sung thì gặp Lở đón tại đó. Xiên đưa cho Lở số tiền trên, số tiền còn lại sẽ gửi sau… Khi vừa về đến địa bàn thì bị phát hiện và bắt giữ. Mở rộng đấu tranh, Đội Cảnh sát hình sự Công an huyện Bát Xát đã nhanh chóng bắt giữ Lở.

Đây chỉ là một trong những vụ xuất, nhập cảnh trái phép Công an tỉnh Lào Cai phát hiện trong thời gian vừa qua. Với đường biên giới tiếp giáp với Trung Quốc dài gần 200km, địa hình phức tạp đồi núi cao hiểm trở, dân cư sinh sống ở địa bàn biên giới thưa thớt; là tỉnh có 2 cửa khẩu, nhiều lối mở và nhiều lối mòn qua lại biên giới giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc…, Lào Cai là địa bàn có tình hình hoạt động xuất, nhập cảnh diễn biến phức tạp.

Trao đổi với chúng tôi, lãnh đạo Phòng Quản lý xuất nhập cảnh Công an TP Lào Cai cho biết: Các đường dây thường được tổ chức khép kín, hoạt động với phương thức và thủ đoạn tinh vi, có sự cấu kết chặt chẽ giữa đối tượng người Việt Nam và Trung Quốc.

Câu chuyện về quá trình triệt phá một đường dây tổ chức cho người khác nhập cảnh trái phép vào Việt Nam qua lời kể của các điều tra viên, Phòng ANĐT Công an tỉnh Lào Cai đã cho thấy những khó khăn các điều tra viên phải đối mặt trong quá trình xử lý tội phạm.

Điển hình, hồi 0h35 ngày 2/7/2020, trong quá trình tuần tra Tổ công tác thuộc Đội An ninh Công an TP Lào Cai phát hiện xe ôtô nhãn hiệu Daewoo Lacetti, BKS 20A-010.10 dừng đỗ tại khu vực cây xăng Nghĩa Anh, đầu đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, thuộc khu vực biên giới trong khu công nghiệp Kim Thành, TP Lào Cai có nhiều nghi vấn.

Tiến hành kiểm tra, Đội An ninh Công an TP Lào Cai phát hiện trên xe ô tô có 5 người gồm 1 người Việt Nam là Đoàn Văn Thịnh lái xe và 4 người Trung Quốc có dấu hiệu nghi vấn, nên đã yêu cầu toàn bộ số người nêu trên về Đồn Công an Kim Thành để làm rõ.

Thịnh bước đầu khai báo về một người đàn ông tên Dũng, có vợ tên là Thương bán hàng ăn đêm ở chợ km 0, xã Bản Vược, huyện Bát Xát. Từ thông tin trên, một tổ công tác đã lên đường đến phối hợp với lực lượng Công an xã Bản Vược xác minh về đối tượng Dũng. Quá trình điều tra đã làm rõ và triệu tập Phạm Văn Dũng đến Đồn Công an Kim Thành.

Quá trình làm việc, Dũng khai được người có tên là “Thuỷ” nhà ở xã Bản Vược gọi điện thuê cho Dũng, bảo Dũng chở khách cho Thuỷ từ xã Bản Vược ra khu công nghiệp Kim Thành, TP Lào Cai. Tiếp tục xác minh về người có tên là “Thuỷ” tại xã Bản Vược xác định người có tên là Thuỷ đã vắng mặt khỏi địa phương.

Sau một quá trình khẩn trương vừa xác minh, vừa đấu tranh, Phạm Văn Dũng còn khai được em trai là Phạm Văn Phong gọi điện bảo thuê xe chở khách từ xã Bản Vược ra khu công nghiệp Kim Thành, mỗi chuyến là 500 nghìn đồng; đồng thời Dũng khai ra liên quan đến việc này còn có đối tượng lái đò tên là Hữu, nhà ở thôn 3, xã Bản Vược và đối tượng tên là Khánh ở xã Bản Vược.

Khi xe ô tô của Dũng vừa trả khách xong thì Dũng đưa xe đỗ gần xe ô tô của Thịnh thì thấy Thịnh bị Công an phát hiện nên đối tượng lo sợ đã đi xe về xã Bản Vược gặp và báo cho Phong và Khánh biết chuyện Thịnh bị bắt giữ.

Căn cứ vào các tài liệu thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Lào Cai phối hợp với Công an xã Bản Vược tiến hành xác minh, xác định được 3 đối tượng là Phạm Văn Phong, Nguyễn Văn Hữu, Nguyễn Ngọc Khánh đến trụ sở làm việc; tiến hành họp và xác định mắt xích quan trọng cần đột phá là đối tượng Nguyễn Văn Hữu.

Vừa sử dụng các tài liệu thu thập được, vừa động viên, thuyết phục, đến 16h ngày 2/7/2020, Hữu đã khai nhận được Phong và Khánh thuê chở người từ Trung Quốc từ bờ sông đối diện bên Trung Quốc về bến đò thôn 3, xã Bản Vược. Theo đó, cứ chở mỗi người, Hữu được Phong trả cho 200 nghìn/người. Trong đêm 1/7/2020, Hữu đã chở tổng cộng 5 chuyến với tổng số 18 người Trung Quốc nhập cảnh trái phép vào Việt Nam...

Trao đổi với chúng tôi về những khó khăn trong quá trình đấu tranh, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cai chia sẻ: Theo quy định, cư dân biên giới được cấp và sử dụng giấy thông hành trong khu vực biên giới. Thế nhưng, không ít trường hợp đã tự ý đi sâu vào nội địa Trung Quốc để lao động, mua bán, kinh doanh… Phát hiện đường dây đã khó, đấu tranh với đối tượng càng phức tạp hơn, đặc biệt là với các trường hợp là người nước ngoài.

Theo quy định của Nhà nước thì không bố trí cơ sở cách ly tập trung với những trường hợp này. Vì vậy, trong quá trình điều tra, cơ quan ANĐT phải tập trung toàn bộ lực lượng kiên trì đấu tranh. Nhiều vụ án còn mất rất nhiều thời gian để tổ chức, xác minh; phối hợp với Công an huyện, Công an TP Lào Cai, Phòng Cảnh sát cơ động tiến hành quản lý, trông coi, thuê nhà nghỉ…

Trong thời kỳ dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, nguy cơ dịch bệnh luôn cận kề. Cùng với đó là việc giải quyết các vụ việc theo quy định của pháp luật. Trong thời gian xác minh, đối với số người Trung Quốc bị giữ khi nhập cảnh trái phép thì phải thông qua bộ phận liên lạc (Văn phòng liên lạc phòng, chống tội phạm qua biên giới thuộc Công an tỉnh Lào Cai) để gửi công hàm trao đổi nên quá trình xác minh phải tiến hành phải thời gian dài mới có kết quả.

Việc rà soát, xác định các đối tượng cũng chẳng khác gì “mò kim, đáy bể”. Một số đối tượng là người nước ngoài nhập cảnh trái phép vào Việt Nam đã đi sâu vào nội địa, nghi vấn đi vào các tỉnh miền Trung và các tỉnh phía Nam. Ngay sau khi phát hiện sự việc, Công an tỉnh Lào Cai đã có công văn trao đổi với Công an các tỉnh, thành phố nhưng các đối tượng nhập cảnh không xác định được địa điểm nơi đối tượng nhập cảnh trái phép vào Việt Nam nên khó khăn cho việc xử lý.