Hơn 20 năm trước, mấy chục hộ đồng bào Mông từ các tỉnh phía Bắc di cư vào Đăk R’măng lập nghiệp, đến nay toàn xã có hơn 600 hộ đồng bào Mông sinh sống.

Chủ nhật hàng tuần, đồng bào Mông ở khắp các địa phương trên địa bàn huyện Đăk G’long lại rủ nhau về chợ phiên Đăk R’măng cùng mua sắm, vui chơi và thưởng thức những món ẩm thực truyền thống của dân tộc mình. Từ mờ sáng, phụ nữ từ thôn 7, xã Đăk R’măng váy áo xúng xúng đến chợ và đến khoảng 10h, đồng bào Mông từ các cụm dân cư, các thôn, làng tập trung về chợ đông nhất. Họ sẽ dành cả ngày ở chợ phiên để thoải mái mua sắm, chơi những trò chơi dân gian và thưởng thức ẩm thực truyền thống.

Hàng hóa đa dạng, phong phú, từ thổ cẩm, quần áo, hàng mỹ nghệ, dụng cụ sinh hoạt, công cụ sản xuất đến ẩm thực truyền thống với những món ăn đặc trưng như thắng cố, xôi nếp cẩm, mèn mén… tất cả tạo nên không gian văn hóa rất riêng của chợ phiên Tây Bắc. Chợ được phân chia thành nhiều khu vực để tiện cho việc mua sắm của người dân. Theo quan sát của phóng viên, mặt hàng trưng bày nhiều nhất là váy áo thổ cẩm truyền thống của người Mông. Những quầy sạp quần áo, trang phục truyền thống rực rỡ sắc màu được sắp xếp thành một dãy dài, người mua kẻ bán tấp nập.

Bà Lý Thị Sau, chủ một sạp quần áo thổ cẩm chia sẻ, bà buôn bán mặt hàng này nhiều năm rồi. Trước đây, khu vực này có 2 chợ phiên là chợ Đăk Som và Đăk R’măng, nhưng nay chợ này được xây dựng kiên cố, có ban quản lý đàng hoàng nên người dân, thương lái tập trung chủ yếu chợ này. Trang phục người Mông được đính rất nhiều hạt cườm  kết thủ công nên để làm được bộ váy hoàn chỉnh mất rất nhiều thời gian. Một bộ trang phục truyền thống, chất liệu vải công nghiệp giá từ 1 - 1,5 triệu đồng. Còn vải dệt hoàn toàn thủ công giá 5 triệu đồng, hàng quần áo may sẵn giá rẻ hơn. Mình chủ yếu nhập hàng may sẵn từ Điện Biên, Lào Cai… về bán với giá thành vừa phải, vài chục đến vài trăm nghìn đồng/bộ. 

Cũng như các chợ phiên ở vùng cao Tây Bắc, đàn ông xuống chợ chỉ để thưởng thức ly rượu thơm nồng, món thắng cố đặc trưng. Phụ nữ đến chợ để mua thực phẩm, những vật dụng cần thiết trong gia đình, trẻ con đi chợ để được mẹ mua cho những món quà vặt. Còn các chàng trai, cô gái diện những bộ quần áo đẹp nhất đến chợ để được gặp gỡ, kết giao bạn bè.

Chợ nhộn nhịp là vậy, nhưng chỉ đến đầu giờ chiều, chợ phiên sẽ dần vắng khách, chủ các sạp hàng bắt đầu thu dọn hàng hóa mang về, chờ một tuần nữa mới lại bày hàng ra bán. Bà con mang hàng xuống chợ, dù bán được ít hay nhiều thì khi ra về vẫn vui vẻ.

Với những nét độc đáo riêng, chợ phiên Đăk R’măng đã được tỉnh Đăk Nông đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng thành điểm du lịch và được đánh giá là điểm đến hấp dẫn thu hút khác du lịch khi đến đây.