Chí cống thuộc họ Gừng (Zingiberaceae) vốn chưa được nhiều người biết đến. Ở Nhật, đây được coi là dược liệu quý và đắt đỏ. Qua bàn tay khéo léo của người Mông, nó đã hóa thành một món ăn đặc trưng, trở thành hương vị riêng của núi rừng.

Vào mùa Hè, khi những mầm chí cống vươn lên từ nền đất ẩm mát, người Mông lại rủ nhau đi hái, đem về chế biến thành đủ món. Có người muối chua, để trong lọ nhỏ rồi mang ra chợ bán. Có người lại thái nhỏ mầm Chí cống để xào cùng thịt bò, trứng, nấu canh với cá hoặc thịt, hay trộn gỏi chua ngọt. 

Đơn giản hơn, chỉ cần xào Chí cống với chút gia vị cũng đủ để gian bếp bừng lên mùi thơm nồng nàn, phảng phất hơi mát của bạc hà xen lẫn vị cay the đặc trưng.

Chí cống không chỉ có hương vị độc đáo, mà còn giàu giá trị dinh dưỡng. Loại rau này chứa nhiều axit amin, protein, chất xơ, có tác dụng chống oxy hóa, hỗ trợ tiêu hóa, điều hòa nhu động ruột, giảm mệt mỏi cơ bắp. 

Nhờ vậy, chí cống vừa giúp con người khỏe mạnh, vừa bồi dưỡng sức lực cho những ngày lao động trên nương rẫy. Không ngẫu nhiên mà ở Nhật Bản, Myoga được xem quý chẳng khác gì nhân sâm - minh chứng rõ ràng cho giá trị ẩn chứa trong những mầm rau nhỏ bé ấy.

Ngày nay, trong hành trình hội nhập văn hóa, chí cống có cơ hội bước ra khỏi bản làng, đến với thực khách bốn phương. Nó gợi nhớ hương vị núi rừng Tây Bắc, đồng thời khẳng định rằng: Ẩm thực không chỉ để ăn no, mà còn là sự sáng tạo, là nghệ thuật sống, là cách mỗi dân tộc gửi gắm tâm hồn mình vào từng món ăn. Và chí cống, với hương vị riêng biệt, chính là minh chứng sinh động cho bản sắc văn hóa Mông - phong phú, mộc mạc mà đầy sức hút.