Nhiều nhà văn hóa mới xây dựng được lợp bằng fibro xi măng.

Còn sản xuất amiăng trắng còn gây hại cho cộng đồng

Tại Hội thảo về tăng cường kỹ năng truyền thông về phòng chống tác hại của amiăng trắng cho đồng bào DTTS và miền núi tổ chức vào 27/6 mới đây, PGS.TS Bùi Thị An, Viện trưởng Viện Tài nguyên môi trường và Phát triển cộng đồng cho biết, theo số liệu thống kê của tổ chức Y tế thế giới (Who), đến nay đã có 64 nước cấm sử dụng amiăng trắng, trong đó có 56 nước đã cấm sử dụng hoàn toàn. Hiện nay, chỉ còn 35 nước cho phép sử dụng amiăng trắng. Trong 10 năm trở lại đây, Việt Nam luôn đứng trong top 5 các nước sản xuất amiăng trắng nhiều nhất trên thế giới. Đáng nói hơn, hơn 95% tấm fibro xi măng (chứa amiăng trắng) được đẩy lên vùng DTTS và miền núi. Hàng triệu tấm lợp mấy chục năm qua gãy nát, trôi nổi trên các khe suối, trên các con đường cheo leo… đang âm thầm tạo ra môi trường độc hại, hủy hoại dần sự sống của con người.

Chia sẻ về tác hại của amiăng trắng, Th.s. BS Trần Quang Mai, Nguyên Phó Giám đốc phụ trách quản lý điều hành Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe Trung ương (Bộ Y tế) nhấn mạnh, theo các nghiên cứu của các tổ chức quốc tế đã có bằng chứng trên người và thực nghiệm. Hằng năm có khoảng 100 nghìn người chết; 1,5 triệu người sống tàn tật. Trong đó, số người chết do ung thư phổi là 41 nghìn người, chết do ung thư biểu mô là 59 nghìn người. Amiăng trắng là nguyên nhân chính của 80% các trường hợp ung thư biểu mô ác tính.

Ở Việt Nam hiện đã ghi nhận 150 trường hợp ung thư biểu mô ác tính. Hiện nay, việc kiểm soát an toàn cho con người sử dụng và sản xuất amiăng trắng ở Việt Nam đang rất khó khăn.

Bác sĩ Trần Quang Mai cho biết thêm, tại Hội thảo quốc tế giữa Bộ Y tế và Bộ khoa học Công nghệ Việt Nam cùng Who vào năm 2014, đã thống nhất nhiều nội dung như: tất cả các dạng amiăng trắng đều gây ung thư và không có ngưỡng an toàn. Việc xử lý phế thải của amiăng trắng còn gặp nhiều khó khăn. Càng sử dụng amiăng trắng thì nguy cơ ung thư càng cao.

Không thể trì hoãn

Có thể nói trước nguy cơ vô cùng nghiêm trọng của amiăng trắng, nhiều cơ quan, tổ chức đã đề nghị không thể trì hoãn lộ trình dừng sản xuất amiăng thêm được nữa. Ông Đỗ Văn Đại, Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền, Ủy ban Dân tộc đề nghị, trước những tác hại không thể chối cãi do amiăng trắng gây ra, chúng ta cần dừng sử dụng amiăng trắng càng sớm càng tốt. Về vấn đề tuyên truyền tác hại của amiăng tới vùng đồng bào DTTS đã được các cơ quan chức năng tích cực thực hiện. Tuy nhiên, thời gian tới, chúng ta vẫn cần phải tuyên truyền rộng rãi để người dân nâng cao hiểu biết về amiăng trắng và bệnh do amiăng trắng gây ra để có biện pháp phòng ngừa, tự bảo vệ mình và lựa chọn các sản phẩm không chứa amiăng.

Nhiều bản làng vùng DTTS và miền núi vẫn sử dụng tấm lợp fibro xi măng.

GS.TS Lê Vân Trình, Chủ tịch hội An toàn và vệ sinh lao động Việt Nam đưa ra khuyến cáo, để lộ trình cấm sử dụng amiăng ở Việt Nam khả thi, cơ quan quản lý nhà nước cần có chính sách ưu đãi về thuế để nhập các nguyên liệu sản xuất tấm lợp không amiăng; giảm thuế cho các doanh nghiệp sản xuất tấm lợp không có amiăng cho đến khi cấm hoàn toàn. Đồng thời, nâng cao thuế nhập khẩu amiăng trắng và các sản phẩm chứa amiăng trắng. Các cơ quan chức năng cần tăng cường thanh tra, kiểm soát và giám sát các cơ sở sản xuất tấm lợp về môi trường lao động và sức khỏe người lao động.

Về phía Hiệp hội tấm lợp Việt Nam, cần động viên, khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ không sử dụng amiăng trắng. Bên cạnh đó, cần hỗ trợ thông tin tăng cường kết nối doanh nghiệp với cơ sở nghiên cứu để nhanh chóng chuyển đổi công nghệ. Hiệp hội tấm lợp cũng cần tổ chức các đợt thăm quan cho đại diện doanh nghiệp đến các cơ sở sản xuất tấm lợp không amiăng để học hỏi và rút kinh nghiệm.

Đặc biệt, GS.TS Lê Vân Trình đề nghị, thời gian tới yêu cầu tất các sản phẩm có chứa amiăng trắng đều phải dán nhãn cảnh báo nguy hại sức khỏe như bao thuốc lá để cộng đồng biết và lựa chọn sản phẩm có lợi cho sức khỏe.

HIẾU ANH