Nguyên nhân

Bệnh tụ huyết trùng ở lợn do vi khuẩn Pasteurella multocida gây ra. Bệnh có thể gây ra ở mọi lứa tuổi nhưng chủ yếu ở lợn từ 3-6 tháng tuổi.

Vi khuẩn gây bệnh thường trú ngụ ở niêm mạc đường hô hấp. Khi gặp các điều kiện bất lợi như môi trường sống thay đổi, chuyển đàn…, lợn bị giảm sức đề kháng, vi khuẩn sẽ phát triển thành bệnh.

Bệnh thường lây lan qua 2 con đường trực tiếp và gián tiếp

Lây trực tiếp: bệnh lây từ lợn bệnh sang lợn khỏe qua tiếp xúc trực tiếp

Lây gián tiếp: bệnh lây qua đường thức ăn, nước uống, các con vật trung gian lây truyền như chuột, ruồi, muỗi…

Triệu chứng

Bệnh tụ huyết trùng trên lợn thường có thời gian ủ bệnh từ 1 - 14 ngày, bệnh biểu hiện qua 2 thể cấp tính và thể mãn tính:

Thể cấp tính: Bệnh tụ huyết trùng trên lợn ở thế này thường có những biểu hiện sau: Lợn sốt cao trên 41 độ C. Lợn thường nằm li bì, khó thở và thở dốc. Lợn thường ngồi thở ở tư thế như chó ngồi. Lợn kém ăn, ăn ít hoặc bỏ ăn hoàn toàn.

Vùng hầu, mặt của lợn có biểu hiện sưng phù, ở vùng tai và bụng xuất hiện nhiều mảng màu tím đỏ. Niêm mạc mắt tím tái, mũi chảy nước liên tục, ban đầu dịch mũi có màu nhờ đục, sau đó có lẫn máu.

Bệnh tiến triển từ 1 - 2 ngày hoặc kéo dài 5 - 10 ngày. Lợn bị bệnh tụ huyết trùng sẽ gầy yếu dần rồi chết. Nếu trải qua giai đoạn cấp tính mà lợn không chết thì sẽ chuyển sang thể mãn tính.

Thể mãn tính: Bệnh tụ huyết trùng trên lợn ở thể mãn tính là thể thường gặp, bệnh ở thể mãn tính thường có các biểu hiện:

Lợn gầy yếu, khó thở, ho khan và ho liên miên. Lúc đầu, lợn bị bệnh sẽ bị táo bón sau đó chuyển sang ỉa chảy. Phân có mùi tanh hôi khó chịu.

Trên da lợn bệnh có những đám xuất huyết tím bầm, xuất hiện nhiều ở vùng bụng, tai, phía dưới đùi và bẹn. Lợn mắc bệnh tụ huyết trùng nếu không điều trị kịp thời, tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh, vật nuôi sẽ chết sau 1- 2 tháng.

Bệnh tích

Lợn mắc bệnh tụ huyết trùng sẽ có 2 thể: cấp tính và mãn tính

Thể cấp tính: Xoang ngực, xoang bao tim và xoang phúc mạc tích nhiều nước. Phổi viêm nặng, màu đỏ sẫm do tụ huyết và xuất huyết trên da. Phổi bị xơ hóa có nhiều điểm hoại tử, màng phổi viêm. Các hạch ở hầu họng và hạch màng treo ruột của heo sưng to và tụ huyết. Tụ huyết, xuất huyết ở nhiều cơ quan bên trong. Thận ứ máu đỏ sẫm, mổ ra có máu cục, lá lách sưng to, tụ huyết.

Thể mãn tính: Lợn thường rất gầy. Phổi viêm với nhiều tổ chức xơ hóa, có thể có ổ hoại tử bã đậu. Có hiện tượng viêm khớp có mủ, gây đau chân và đi lại khó khăn.

Cách phòng bệnh tụ huyết trùng trên lợn

Chuồng nuôi phù hợp với từng loại lợn và độ tuổi khác nhau, có tường bao, rào chắn. Chuồng trại luôn thông thoáng, đủ ánh sáng, mát về mùa hè, ấm về mùa đông.

Thường xuyên quét dọn, định kỳ tẩy uế, khử trùng chuồng nuôi, cọ rửa và tiêu độc máng ăn, máng uống và các dụng cụ chăn nuôi, quần áo bảo hộ...

Sau mỗi đợt nuôi, phải vệ sinh chuồng trại và khử trùng tiêu độc, sau đó để trống chuồng. Lợn mới mua về phải nuôi cách ly ở khu vực riêng 15 - 20 ngày trước khi nhập đàn.

Phân, rác và chất thải trong chuồng cần được thu gom thường xuyên, đưa ra chỗ tập trung riêng để giữ chuồng luôn sạch sẽ. Hạn chế phương tiện, người và vật lạ vào khu vực chăn nuôi.

Để khử trùng tiêu độc cần sử dụng ánh nắng mặt trời để phơi máng ăn, máng uống, dụng cụ chăn nuôi. Quét nước vôi pha loãng nồng độ 10% (1 kg vôi/10 lít nước) trong chuồng nuôi, môi trường xung quanh. Dùng một số hóa chất sát trùng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Đồng thời thức ăn, nước uống phải đảm bảo vệ sinh.

Bệnh tụ huyết trùng là bệnh truyền nhiễm có tính chất thổ nhưỡng, vi khuẩn cư trú ở khắp nơi gặp điều kiện thuận lợi là phát dịch.

Đặc biệt bà con cần phòng bệnh bằng vaccine vì đây là biện pháp chủ động, tích cực và có hiệu quả nhất, 1 năm tiêm 2 - 3 lần tùy theo mục đích chăn nuôi và dịch tễ từng vùng. Lần 1 tiêm khi lợn 45 - 50 ngày tuổi, sau đó tiêm nhắc lại cứ 6 tháng 1 lần. Những nơi thường xuyên có dịch xảy ra, cần tiêm vaccine nhắc lại 2 lần sau lần 1 khoảng 3 - 4 tuần, sau đó tiêm nhắc lại cứ 6 tháng 1 lần.

Cách trị bệnh tụ huyết trùng trên lợn

Khi phát hiện lợn có biểu hiện của bệnh tụ huyết trùng, bà con nên tách lợn bệnh ra khỏi lợn khỏe mạnh nhằm hạn chế bệnh lây lan. Sau đó, tiến hành tiêu độc khử trùng chuồng trại. Sử dụng thuốc sát trùng G-OMNICIDE pha theo tỉ lệ 2 - 3ml/1 lít nước hoặc G-ALDEKOL DES FF pha với tỉ lệ 15ml/1 lít nước phun ngày 1 lần.

Tiến hành phun liên tục trong quá trình điều trị bệnh. Bà con tiến hành điều trị bệnh cho lợn với các bước sau:

Bước 1: Xử lý triệu chứng

Bà con xử lý các triệu chứng giảm ho, long đờm bằng cách tiêm Brom max theo tỉ lệ 1ml/10kg thể trọng.

Bước 2: Dùng kháng sinh để điều trị bệnh và nâng cao sức đề kháng

Phác đồ 1: Dùng kháng sinh G-Streptomycin + Penicillin G tiêm theo liều lượng tin trên bao bì trong 3 - 5 ngày. Nâng cao sức đề kháng cho lợn bằng việc sử dụng Gluco K-C để tiêm cho lợn với liều 1ml/7-10kg thể trọng. Bên cạnh đó, bà con có thể kết hợp Catosal@10% dùng với liệu 1ml/5-10kg thể trọng trong 3 - 5 ngày.

Phác đồ 2: Dùng Amoxicillin 500mg để tiêm cho lợn với liều lượng 1ml/10kg thể trọng trong 3 - 5 ngày. Nâng cao sức đề kháng cho lợn bị tụ huyết trùng bằng việc tiêm Gluco K-C đặc biệt với liều 1ml/7 - 10kg thể trọng kết hợp cùng GATOSAL@100 với liều 1ml/5 - 10kg thể trọng trong 3-5 ngày.

Phác đồ 3: Dùng kháng sinh Flordoxy để tiêm cho lợn với liều 1ml/12kg thể trọng trong 3 - 5 ngày. Nâng cao sức đề kháng cho lợn bệnh bằng việc tiêm B.COMPLEX với liều 1ml/7 - 10 kg thể trọng kết hợp cùng GATOSAL@100 với liều 1ml/5-10kg thể trọng trong 3-5 ngày.