Bản Đôn sở hữu cảnh quan thiên nhiên đẹp hoang sơ, với những thửa ruộng bậc thang trải dài, những nếp nhà sàn nằm ven chân đồi thanh bình yên tĩnh.

Ấn tượng hơn nữa, khi đến bản Đôn, du khách sẽ được các mế tận tình chỉ dạy cho cách dệt vải; các chị mời thưởng thức nhiều hương vị, đặc sản vùng cao như: măng rừng, vịt cỏ, lợn rừng, gà đồi, canh cá... và hơn cả là sự chân thành, nồng nhiệt của người dân địa phương.

Những thửa ruộng bậc thang trải dài ở bản Đôn.

Hiện bản Đôn có 22 hộ kinh doanh dịch vụ du lịch, mỗi ngày thu hút khoảng hơn 30 lượt khách đến thăm quan. Khách du lịch đến với bản đông nhất vào tháng 3, 4 và tháng 9, 10 trong năm. Trung bình mỗi năm, các hộ kinh doanh lưu trú ở đây đón được từ 300 lượt khách trở lên, trong đó khách quốc tế chiếm tới 60%.

Anh Hà Huy Thục, một trong những hộ có nhà sàn cho du khách lưu trú ở bản Đôn cho biết: Vài năm trở lại đây, du khách đến thăm, lưu trú lại ở bản Đôn nhiều hơn. Đặc biệt, du khách người nước ngoài rất thích khi đến đây. Đến với bản Đôn, ngoài việc được khám phá cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, nét văn hóa độc đáo của người dân bản địa, nếu có nhu cầu, khách có thể đi bộ hoặc thuê xe máy để di chuyển đến các điểm du lịch khác trên địa bàn huyện Bá Thước như, Bản Hiêu (có thác Hiêu), bản Kho Mường (khám phá hang Dơi)…

Theo ông Lê Hùng Chúc, Trưởng phòng Văn hóa huyện Bá Thước, trên địa bàn huyện có nhiều bản làng, có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng như bản Đôn. Dù làm du lịch, nhưng cuộc sống của bà con chưa bị ảnh hưởng xu hướng thương mại hóa. Các bản làng đều vẫn giữ bản sắc văn hóa truyền thống nguyên sơ, bà con sống rất bình dị dưới các nếp nhà sàn, thân thiện, mến khách… Do vậy, vào các dịp lễ Tết, nếu không đặt phòng trước sẽ không có chỗ nghỉ cho khách ở lại.

Năm 2016, huyện Bá Thước được hỗ trợ Đề án phát triển du lịch cộng đồng. Trong Đề án, có 17 bản làng ở 6 xã nằm trong vùng đặc biệt khó khăn thuộc khu vực vùng đệm của khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, gồm: Thành Lâm, Thành Sơn, Ban Công, Cổ Lũng, Lũng Cao và Lũng Niêm. Theo đó, tính đến năm 2016, có 35 nhà nghỉ du lịch cộng đồng, chủ yếu nằm ở khu vực 6 xã trên.

Nhà sàn truyền thống ở bản Đôn luôn được du khách chọn là nơi lưu giữ hình ảnh.

Với tiềm năng, lợi thế trong phát triển du lịch, bản Đôn, xã Thành Lâm, không chỉ nhận được sự quan tâm của các tổ chức hỗ trợ phát triển du lịch mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp du lịch trong và ngoài tỉnh.

Gần đây nhất, với sự tài trợ của Dự án Norad, nơi đây đã thành lập được Câu lạc bộ dệt thổ cẩm, với 15 thành viên, tham gia sản xuất hàng hóa làm quà lưu niệm cho khách du lịch.

Cùng với các điều kiện về cơ sở vật chất, hạ tầng, vấn đề giữ gìn văn hóa dân tộc Thái cũng như các vấn đề về vệ sinh, cảnh quan môi trường nơi đây ngày càng được quan tâm chú trọng. Đến nay, trong bản Đôn đã có 22 hộ làm hàng rào cây xanh và có đủ 3 công trình: nước sinh hoạt, nhà vệ sinh và khu vực chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh; 100% hộ gia đình là nhà sàn truyền thống. Ngoài ra, hằng tuần các hộ gia đình cùng chung tay dọn dẹp vệ sinh môi trường, làm đường làng, ngõ xóm xanh-sạch-đẹp.

Ông Lò Văn Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Bá Thước cho biết, bản Đôn được huyện chọn làm thí điểm việc xây dựng NTM gắn với phát triển du lịch cộng đồng. Trong thời gian tới, huyện sẽ phối hợp với các đơn vị chuyên ngành mở các lớp bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho người dân địa phương. Từng bước xây dựng và hoàn thiện các dịch vụ du lịch.

Theo ông Thắng, Bá Thước xác định, việc phát triển du lịch tại bản Đôn và một số điểm đến khác được khai thác theo hướng bền vững, phù hợp với quy hoạch; khai thác gắn với bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa. Việc xây dựng các công trình phục vụ phát triển du lịch, tạo điều kiện nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân cũng phải đảm bảo yếu tố thân thiện với môi trường, không phá vỡ cảnh quan tự nhiên..

QUỲNH TRÂM